۱۳۹۲/۰۲/۱۷

Urmiye Gölü 2013 ci ilin Sonunadek Bütövlükle Quruyacaqdır


Umud Urmulu
Güney Azərbaycan, Urmiye: ABD Ulusal Havacılıq və Uzay Dairəsinin (NASA) Urmiye Gölü ilə ilgili yayınladığı Son uyduan Alınan Görüntüyə Görə Urmiye Gölü 2013 ci ilin Sonlarına dək Bütövlüklə Quruyacaqdır. NASA Uzmanları Urmiye Gölünün Qurumaq nədənini iran devlətinin Göl üzərinə tikdiği Barajları Göstərməktədir, eləcə dəfələrcə Lake Urmia News olaraq Barajların Güney Azərbaycan və iranin başqa Türk bölgələrində gətirəcəği sorunlardan yazmışıq və bugün bilimsəl olaraq Urmiye Gölünün Qurumasını NASA və Başqa çevre uzmanlarının göstərilməsi bir daha Barajlarin çevre və doğaya bıraxdıqları olumsuz etgiləri bir daha gözlər önünə sərmış oldu. Barajlar Urmiye Gölünü Qurutdu ancaq orta və Uzun sürəcdə Güney Azərbaycanı Yox edəcəklər.
NASA yayınladığı yeni Görüntülərdə yer kürəsinin 150 təhlükləli bölgəsinə diqqət çəkmək üçün State of Flux adlı bir tasarıma imza atmışdır, bu Saxlancda (Arşiv) dünyanin bir çox yerindən Çevresəl təhlükəli bölgələr bir azcıq bilgilə oxuculara sunulmuşdur, ancaq irandan və daha doğrusu Güney Azərbaycan’dan Urmiye Gölünün uydudan Alınan Görüntüsüdə bu tasarımda yer alamaqdadır.
NASA’nin paylaşdığı görüntülərdə İqlim Dəyişikliği, Şəhərləşmə və bir çox etgənin Deprəm, Daşqın, Yanğın vs yaranması gündəmə gəlməktədir. NASA görüntülərdə çevrəsəl Təhlükəli bölgələrin öncə və sonraki uydu görüntülərını paylaşaraq dəyişimi gözlər önünnə çəkməyə çalişmişdir.
 NASA Urmiye Gölündən paylaşdığı uydu Görüntüsü iki yerə ayrılmaqdadır, birisi Ağustos 1985 və ikincisi Ağustos 2010 ci ili göstərməktədir(yazıda paylaşılan görüntü). Görüntünün Aşağısında NASA Uzmanları bu bilgiləri paylaşmışdır:
Left: August 1985. Right: August 2010. Iran's Lake Oroumeih (also spelled Urmia) is the largest lake in the Middle East and the third largest saltwater lake on Earth. But dams on feeder streams, expanded use of ground water, and a decades-long drought have reduced it to 60 percent of the size it was in the 1980s. Light blue tones in the 2010 image represent shallow water and salt deposits. Increased salinity has led to an absence of fish and habitat for migratory waterfowl. At the current rate, the lake will be completely dry by the end of 2013.
Urmiye Gölü Ortadoğunun ən büyük və Dünyanin üçüncü Duzlu Gölüdür. Baraj tikintiləri, Yeraltı suların qullanımı, Quraqlıq vs Urmiye Gölünün 60% qurumsına yox açmışdır. 2010 ci ilin Görüntüsündə Açıq Mavi ilə görünən bölgə Urmiye Gölündəki Duzlu bölgələri göstərməktədir. Urmiye Gölü quruduöu üçün bir çox Quş, Balıq vs bölgədən zorunlu köç etmişlər.
Bu bilgilərə görə Urmiye Gölü büyük olasılıqla 2013 ci ilin sonlarına dək bütövlüklə quruyacaqdır.
Görüntü üçün qaynaq:
http://tinyurl.com/cdbxsdz 

۱۳۹۲/۰۲/۱۶

علت خشک شدن دریاچه اورمیه چیست؟

نویسنده: علیرضا توکلی دانشجوی دکترای مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه علوم‌ وتحقیقات تهران
از 15 سال پیش که پروسه خشک شدن دریاچه اورمیه تسریع یافت به تاکنون صدها نظریه به اصطلاح علمی در مورد علت خشکانیدن دریاچه اورمیه مطرح شدن که هر کدام تنها به بررسی یک بعد مسئله پرداختند، نکته قابل تامل و توجه عدم وجود کارگروه ویژه ای از سوی دولت ایران برای بررسی چرائی خشک شدن دریاچه اورمیه می باشد که تاکنون محقق نیافته است و بدون کوچکترین تردیدی می توان تامل نمود که هدف دولت ایران نه احیاء مجدد دریاچه اورمیه بلکه وقت گذرانی برای سپردن دریاچه اورمیه به کتب تاریخی می باشد، اگر اینچنین نبود بی شک تاکنون علت خشک شدن دریاچه اورمیه از سوی هیاتی برگزیده با متدهای علمی روشن می گشت تا هر کسی از ظن خود یار دریاچه اورمیه نمی گشت ... 
به راستی تفاوت دریاچه اورمیه با خلیج عرب چیست؟ چرا میلیاردها دلار پول ملی صرف تبلیغ، گسترش و .. نام خلیج عربی می گردد ولی برای احیاء دریاچه اورمیه دولت ایران حتی تاکنون به خود زحمت نداده علت خشکانیدنش را بررسی کند چه بررسد قدمی در راه احیایش بردارد. آیا علت این تبعیض آشکار به استعمار کشیدن شدن ملتی از سوی استعمارگر نیست؟  
در کنار سدسازی بی رویه در آزربایجان جنوبی، افزایش سطح زیر کشت، سیستم آبیاری قدیمی، تغییرات اقلیمی، افزایش جمعیت، تغییر نوع کشت و صدها علت دیگر به نظر مهمترین مسئله در خشک شدن دریاچه اورمیه عدم مدیریت صحیح منابع آبی می باشد که تاکنون مورد بررسی دقیق واقع نشده است. 
دریاچه اورمیه به مساحت پنج‌هزارکیلومترمربع دریاچه‌ای وسیع با شوری زیاد است که در شمال‌غربی ایران و بین استان‌های آزربایجان غربی و آزربایجان شرقی واقع شده است. این دریاچه در پایین‌ترین نقطه حوضه آبریز بسته‌ای با مساحت تقریبی ۵۲هزارکیلومترمربع، که قسمت‌هایی از آن در استان کردستان واقع شده است؛ قرار دارد. دریاچه اورمیه یک پارک ملی و یکی از بزرگ‌ترین رامسر سایت‌های موجود در ایران است که به‌عنوان ذخیره‌گاه زیست کره یونسکو نیز معرفی شده است. تعداد زیادی تالاب‌های اقماری آب شیرین و آب‌شور در اطراف دریاچه اورمیه واقع شده‌اند که بسیاری از آنها از لحاظ تنوع زیستی از اهمیت جهانی برخوردارند.
اما چه عواملی منجر به ایجاد شرایطی اسفناک برای دریاچه اورمیه شده است: 
اقلیم و پدیده خشکسالی:
در طی دوره ۴۱ساله (۱۳۴۴ تا ۱۳۸۵) به طور متوسط سالانه ۷۲‌میلیون مترمکعب از منابع آب سطحی ورودی به دریاچه اورمیه کاسته شده است و در نتیجه حجم آب موجود در دریاچه از ۴۲‌میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۷۴ به ۲۲‌میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۸۵ تقلیل یافته است. 
تغییرات کالبدی حوضه دریاچه اورمیه و افزایش جمعیت: 
افزایش جمعیت شهرهای مستقر در حوضه، طی سال‌های اخیر و همچنین تغییر کاربری اراضی موجب افزایش مصرف آب شده است. 
احداث فزاینده سد بر رودخانه‌های حوضه آبریز دریاچه اورمیه: 
در محدوده حوضه آبریز دریاچه اورمیه تعداد ۴۰ سد موجود، ۱۲ سد در دست ساخت و ۴۰ سد در دست برنامه‌ریزی است؛ به عنوان نمونه بر روی رودخانه آجی‌چای به‌تنهایی تعداد ۲۲ سد احداث شده است. پتانسیل ذخیره آب در مخزن سدهای در حال بهره‌برداری در حوضه آبریز در حال حاضر، ۶۳/۱‌میلیارد مترمکعب است.  
توسعه سطح کشت و بهره‌برداری مفرط از منابع آب: 
در سطح حوضه دریاچه اورمیه، 59 ‌درصد از مصارف از منابع آب سطحی و 41 ‌درصد از منابع آب زیرزمینی تامین می‌گردد، مجموع تخلیه آبخوان‌ها توسط این منابع، ۲۴۴۱‌میلیون مترمکعب برآورد شده است که منجر به افت مداوم آبخوان‌ها گردیده است. (مصرف بخش کشاورزی ۸۷‌درصد می‌باشد). با توجه به روش آبیاری در این حوضه که عمدتا غرقابی است، تلفات زیاد و همه‌ساله حجم قابل‌توجهی از آب زیرزمینی مورد استفاده، از طریق تبخیر در مزارع از دسترس خارج می‌شود. برداشت‌های بیش از ظرفیت از آبخوان‌ها، بیلان آب زیرزمینی در تمام دشت‌ها را منفی کرده و حتی منجر به نفوذ آب شور دریاچه به آبخوان‌های هم‌جوار با ساحل شده است. بر اساس آمار از ۹۴۵۹ حلقه چاه عمیق و نیمه‌عمیق واقع در آبخوان‌های حاشیه دریاچه، تعداد 1002 حلقه چاه، شور و متروک شده‌اند. در واقع، بخش کشاورزی مهم‌ترین مصرف‌کننده آب در سطح حوضه آبریز دریاچه اورمیه است.  مصارف بخش کشاورزی از منابع آب حوضه در سال 1358 برای سطح زیرکشت ۱۵۰هزار هکتاری بالغ بر ۸/۱‌میلیارد مترمکعب بوده که در سال 1358 برای سطح زیرکشتی بیش از ۴۰۰هزار هکتار به ۶/۵‌میلیارد مترمکعب رسیده است. همچنین الگوی زراعی در حوضه دریاچه اورمیه در جهت افزایش کشت محصولات آب بر چون یونجه و باغات میوه سوق یافته است. همچنین پایین‌بودن راندمان آبیاری در این حوضه بین 30 تا 36 ‌درصد برآورد می‌شود.  
 تخریب مراتع و پوشش گیاهی در حوضه آبریز:
چرای مفرط در منابع طبیعی تا حدود ۱۰برابر ظرفیت قابل تحمل محیط، منجر به تخریب مراتع و فرسایش خاک می‌گردد. 
دستکاری محیط آبی در فرآیند احداث بزرگراه شهید کلانتری: جاده میان‌گذری که قسمت عمده‌ای از آن، به جای استفاده از ستون‌های متعدد، از طریق خاکریزی در آب دریاچه اورمیه احداث شده و سیستم طبیعی دریاچه را دچار تغییر کرده است. این تغییرات تنها به اثرات شیمیایی و زیستی محدود نشده، بلکه تغییر در نحوه رسوب‌گذاری در داخل دریاچه اورمیه و خشک‌شدن بخش‌هایی از دریاچه را به دنبال داشته است.  
فقدان برنامه آمایش و مدیریت یکپارچه در کل حوضه آبریز دریاچه اورمیه :
هر یک از بخش‌های توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به طور جداگانه و بی‌اعتنا به برنامه‌های سایر بخش‌هایی که در این حوضه فعالیت دارند، به اقدامات مورد نظر خود می‌پردازند که گاه با قابلیت‌ها و ظرفیت‌های محیطی این حوضه سازگار نیست.
در انتها می‌توان به چند راهکار برای نجات دریاچه اورمیه اشاره کرد:
اختصاص‌درصدی از آب سدهای موجود در حوضه (به عنوان مثال ۲۰‌درصد) به دریاچه اورمیه، تغییر الگوی کشت از گیاهان با مصرف آب بالا به گیاهان با مصرف کم، کشت گیاهان مناسب مناطق شور، افزایش راندمان آبیاری با تغییر شیوه آبیاری از سنتی به مدرن، تعیین سقف توسعه منابع آب و اراضی کشاورزی با توجه به قابلیت‌های منابع آب حوضه و در نظرگرفتن لزوم حفظ بقا و پایداری دریاچه اورمیه و… 
منبع مقاله:
روزنامه شرق – شماره ۱۷۱۶ – پنجشنبه ۵ / ۲ / ۱۳۹۲
http://tinyurl.com/bvx37kn

۱۳۹۲/۰۲/۱۴

دریاچه اورمیه به صورت کامل تا پایان 2013 خشک خواهد شد

سازمان جهانی ناسا با به اشتراک گذاری دو تصویر دریاچه اورمیه که یکی متعلق به آگوست 1985 و دیگری مربوط به آگوست سال 2010 می باشد با توجه به اطلاعات بدست امده خبر از خشک شدن کامل دریاچه اورمیه تا پایان سال 2013 را اعلام نموده است. ناسا مهمترین علت خشک شدن دریاچه اورمیه سدسازی های بی حساب و کتاب دولت ایران اعلام نموده است. سدسازی دولت ایران در آزربایجان جنوبی علاوه بر خشکانیدن دریاچه اورمیه سبب صدها مورد عوارض زیستی محیطی دیگر گشته است که تنها یک نمونه از این عوارض خشک شدن دریاچه اورمیه می باشد.
زمین مکانی داینامیک و متغیر است و پوسته و سطح آن نیز همواره در حال تغییر می باشد، در برخی اوقات نیز تقصیر این تغییرات مستقیما متوجه ما نیست و البته شاید بتوانیم مانع از شدت برخی از آنها شویم.
سازمان فضایی آمریکا (ناسا) به تازگی جدیدترین تصاویر ماهواره‌ای خود را از بیش از ۱۵۰ نقطه زمین که این تغییرات در آنها بیشتر مشهود است منتشر کرده و آنها را در صفحه اینترنتی با نام « وضعیت تغییر مداوم (State of Flux)» و در کنار تصاویر ماهواره‌ای آرشیو خود از این نقاط به مقایسه گذاشته تا بتوانیم به راحتی متوجه تغییر زمان و میزان تغییرات بوجود آمده در آنها شویم.
در این تصاویر شاهد تغییرات زمین بر اثر تغییرات آب و هوایی، اثرات شهرنشینی و بلایای طبیعی مانند زلزله، سیل، آتش‌سوزی و .. هستیم. در زیر این تصاویر مقایسه زمانی صورت گرفته میان انها که از چند روز تا چند سال و چند دهه است درج شده است.
در میان این ۱۵۰ تصویر متاسفانه تصویری از دریاچه اورمیه نیز دیده می‌شود که دو تصویر ماهواره‌ای از دریاچه اورمیه را که تصویر اول متعلق به آگوست سال ۱۹۸۵ و تصویر دوم متعلق به آگوست سال ۲۰۱۰ است، به نمایش و مقایسه گذاشته شده است. این دو تصویر و تغییرات صورت گرفته به اندازه کافی گویاست.
وب‌سایت ناسا در توضیح این دو تصویر چنین نوشته:
Left: August 1985. Right: August 2010. Iran's Lake Oroumeih (also spelled Urmia) is the largest lake in the Middle East and the third largest saltwater lake on Earth. But dams on feeder streams, expanded use of ground water, and a decades-long drought have reduced it to 60 percent of the size it was in the 1980s. Light blue tones in the 2010 image represent shallow water and salt deposits. Increased salinity has led to an absence of fish and habitat for migratory waterfowl. At the current rate, the lake will be completely dry by the end of 2013.
چپ: آگوست سال ۱۹۸۵/ راست: آگوست سال ۲۰۱۰.
دریاچه اورمیه بزرگترین دریاچه در خاورمیانه و سومین دریاچه بزرگ آب‌شور در زمین است. اما استفاده از سدها بر روی رودخانه‌های منتهی به این دریاچه، گسترش استفاده از آب‌های زیرزمینی و همچنین خشکسالی‌های چند دهه اخیر باعث کاهش اندازه آن به ۶۰ درصد ظرفیت آن در دهه ۱۹۸۰ میلادی شده است. در تصویر سال ۲۰۱۰ رنگ‌های آبی کم‌رنگ کنار دریاچه آب‌های کم‌عمق و نمک‌های ته‌نشین‌شده را نشان می‌دهد. افزایش نمک موجود در آب باعث عدم حضور ماهیان و تعطیلی زیست‌گاه پرندگان مهاجر در این دریاچه شده است.
با این وضعیت شاهد خشکی کامل این دریاچه تا پایان سال ۲۰۱۳ (دی‌ماه ۹۲) خواهیم بود.
منبع خبر:
http://tinyurl.com/c6lsvdg
منبع تصویر:
http://tinyurl.com/cdbxsdz

۱۳۹۲/۰۲/۱۱

Urmiye Gölünü Qorumaq qonusunda iran Devleti Slogan vermektedir

Umud Urmulu
Güney Azərbaycan, Urmiye: Urmiye’li Türk Millət vəkili olan Cavad Cəhangirzadə iran Ulusal Məclisində Öz çıxışınındakı Danışığı Urmiye Gölü üçün ayırıb və Ulusal Məclisdə iran devlətinin Urmiye Gölünə ilgisi davrandığı və yanlız Sloganlarla qonuyu qarşıladığı dilə gətirmişdir.
Baxmayaraq irandaki bütün millət vəkilləri iran devlətinə kökdən bağlıdırlar və onları Ulus yox sistem seçir ancaq bütün bu gərçəklərə rağmən bir Millət vəkilinin də sonunda iran devlətinin Urmiye Gölünü qorumaq qonusunda ilgisiz davrandığını dilə gətirməsi gərçəkləri yansıdmaq qonusunda büyük önəm daşımaqdadır.
Son aylar içində Urmiye Gölü su hövzəsində Yağışlar yağmış ancaq bu yağışlar Urmiye Gölünü qorumaq üçün yetərli dəyildir və ağlı başında olan insan 20 milyard metr kub su nə qədər olduğunu düşünə bilir, Urmiye Gölü ən azı 20 milyard metr kub Acıl suya ehtiyacı vardır və bu yağışlarla Urmiye Gölündə bir şeyin gözlənilməsi imkansizdir. Ötə yandan Uydudan alınan son görüntülərdə bu durumu açıqca gözlər önünə sərməktədir, baxmayaraq neçə il içində Urmiye Gölü su hövzəsində yağış oranı artmış ancaq Urmiye Gölü bu sürəcdə bilə Suyunu əldən verməyə dəvam etmişdir.
Urmiye’li Millət Vəkili iran devləti nə amacla suçlayırsa suçlasın ancaq dilə gətirdiği sözlər bütün gərçəkləri ifadə etməktədir, iran Devlətinin Urmiye Gölü və başqa Çevresəl qonularda olduğu kimi ilgisiz davrandığı bugün sayısızca çevre fəlakətilə gözlər önünə çıxmaqdadır.   
Tərəfsiz bir çox Uzmana görə Urmiye Gölünün ən önəmli Qurumaq nədənlərindən Baraj tikmək, yanlış su yönətimi, əkinçilik alanlarının son 30 ildə 2 qat artması, iqlim dəyişkliği, əski sulama sistemi vs söylənilməktədir.

دولت ایران درباره نجات درياچه اورميه شعار می دهد

هر چند بارندگی های چند ماه گذشته در حوزه دریاچه اورمیه سبب بهبود گذرای دریاچه اورمیه گشته است ولی بدون کوچکترین تردیدی بارش این حجم از باران کوچکترین تاثیری در احیاء دریاچه اورمیه نداشته است. یکی از نماینده گان دولت ایران در آزربایجان غربی نیز طی سخنانی که در مجلس ایران بیان نمود از بی توجهی دولت ایران به مسئله مهمی همچون دریاچه اورمیه و تنها به دادن شعارهای تبلیغاتی متهم نمود.
فارغ از ساخت و پاخت های سیاسی که از سوی نماینده گان برای گرو کشی از گروه خاصی بکار برده می شود ذات سخن که دولت ایران به مسئله دریاچه اورمیه بی توجه بوده و تنها به شعار دادن اکتفا می نماید از سوی برگزیده گان دولت ایران نشان از عمق مسئله دارد.
بارندگی های چند ماه گذشته در حوزه دریاچه اورمیه که در خوشبینانه ترین حالت ممکن سبب افزایش چند سانتی متری ارتفاع آب دریاچه اورمیه شاید گشته است نه تنها مرحمی برای احیاء دریاچه اورمیه نمی باشد بلکه با مقایسه تصاویر مربوط به سال پیش در همین ماهها به وضوح می توان به پست رفت آب دریاچه اورمیه پی برد، بنا به آمارهای رسمی دولت ایران طی چند سال گذشته حوزه دریاچه اورمیه سال پرآبی را سپری کرده ولی در عین حال ارتفاع سطح آب دریاچه اورمیه نیز دائماً و به طور پیوسته نیز کاهش داشته است.
بنا به گفته ی جواد جهانگیر زاده نماینده دولت ایران در اورمیه تاکنون طرح های متعددی برای نجات دریاچه اورمیه مطرح شده است که همگی این طرح به سرانجام مشابهی دچار گشته اند و عدم حمایت دولت ایران از این طرح ها مهمترین مسئله در سد نمودن روند احیاء دریاچه اورمیه بیان شده است. بنا به گفته وی دولت ایران تاکنون تنها در مورد نجات دریاچه اورمیه به شعار دادن اکتفا نموده و همین امر سبب بوجود آمدن شرایط نامناسب تری گشته است.
بنا به نظر کارشناسان بی طرف محیط زیست مهمترین علت خشکانیدن دریاچه اورمیه سدسازی هیا بی حساب و کتاب در حوزه دریاچه اورمیه به همراه مدیریت غلط منابع آبی و افزایش سطح زیر کشت بیان می شود. سدسازی های بی حساب و کتاب در آزربایجان جنوبی بدون تردید سبب ایجاد تخریبات محیط زیستی متعددی در آزربایجان جنوبی گشته است که به مرور زمان سبب فرسایش خاک آزربایجان جنوبی از آسیب دیدن شدید خاک حاصلخیزمان خواهد شد.