اومود اورمولو
بر اساس گفته‌های مدیر گروه آب و هواشناسی و استاد اقلیم شناسی دانشگاه تبریز بیش از ۹۰% دریاچه اورمیه خشک شده است.
"بهروز ساری صراف" در گفت‌وگوئی که با سایت دولتی خبرگزاری دانشجویان ایران داشته، اظهار کرده است که: طبق آمار منتشر شده در سایت شرکت آب منطقه‌ای استان آزربایجان غربی در ۲۴ آذر ماه، حجم آب موجود در دریاچه اورمیه برابر با یک میلیارد و ۶۶ میلیون‌متر مکعب بوده و این در حالی است که طبق میانگین دراز مدت ۳۰ ساله، میزان آب موجود در دریاچه باید برابر با ۱۶ میلیارد متر مکعب باشد! در عین حال او افزوده است: اعداد را بیش از حد برجسته نکنیم. دریاچه اورمیه از فرم دریاچه خارج و تبدیل به بستر نمکی یا پلایا شده است. همه تلاش‌ها نیز برای جلوگیری از خیزش نمک است. ثابت نگه داشتن تراز دریاچه اورمیه آن هم زیر حد نرمال افتخار بزرگی نیست.
مدیر گروه آب و هواشناسی و استاد اقلیم‌شناسی دانشگاه تبریز با بیان این‌که ۱۵ سال پیش برخی هشدار محققان و دانشگاهیان مبنی بر خشکی دریاچه‌ی اورمیه را سیاه‌نمایی خواندند، اظهار کرده: بی‌توجهی به هشدارها، نبود منشور محیط زیست، جای خالی کرسی‌های آزاداندیشی در مسائل زیست محیطی، نبود حمایت ملی از محیط زیست و اجرایی نشدن قوانین و حمایت از برخی کارخانجات آلاینده به بهانه‌ی حمایت از تولید و اشتغال نتیجه‌ای جز تخریب محیط زیست ندارد.
مدیر گروه آب و هواشناسی و استاد اقلیم شناسی دانشگاه تبریز در بخش دیگری از سخنانش بی‌توجهی مسئولان ذی‌ربط نسبت به بحران خشکی دریاچه‌ی اورمیه و نبود قوانین مصوب برای کشاورزان و مردم، را به عنوان عواملی ذکر کرد که مردم خشکی دریاچه اورمیه را یک بازی خبری تلقی کنند. مسئولان به مردم نیاز دارند، از این‌رو می‌کوشند مردم را ناراحت نکنند. هیچ هشدار جدی و قانون تصویب شده‌ای در این‌باره وجود ندارد. علاقه‌ی مردم ما هم در شعار خلاصه شده و هیچ تغییر مثبت و موثری در مصرف آب و الگوی کشت توسط مردم و مسئولان دیده نمی‌شود!
هدررفت منابع آبی در حوزه کشاورزی
تولید سالانه‌ی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن چغندرقند و تبدیل ۵۰۰ هزار هکتار از اراضی شیب‌دار به باغ از جمله سیاست‌های مدون در برنامه‌ی توسعه‌ی ششم است که بدون توجه به میزان آب مورد نیاز به احداث باغ و کشت چغندر تدوین شده و با توجه به این‌که اراضی موجود در حاشیه‌ی دریاچه‌ی اورمیه یکی از کانون‌های اصلی کشت چغندر با نیاز آبی فراوان است، اجرای این طرح، بحران خشکی را تشدید خواهد کرد. منابع آبی ما قانونی به هدر می‌روند. تا زمانی که بحران دریاچه‌ی اورمیه و کم‌آبی از سوی مسئولان جدی گرفته نشود، نمی‌توان از مردم انتظار داشت. با وجود چنین طرح‌هایی در برنامه‌ی ششم توسعه مردم نیز بحران آب را جدی نمی‌گیرند و اگر محصولاتی با نیاز آبی زیاد کشت کنند، کار غیرقانونی انجام نداده‌اند، چون مجوز آن در برنامه‌ی توسعه‌ی کشور و از سوی مسئولان صادر شده است. مردم زمانی خود را موظف به اجرای قوانین می‌دانند که مسئولان را جدی و صادق ببیند. در عین حال با وجود منابع آبی محدود و بحران خشکی دریاچه اورمیه، نمایندگان هم وعده‌ی سدسازی به مردم می‌دهند. مردم این مغایرت در بیانات و قوانین مصوب را به وجود اهداف پنهان و سیاسی تعبیر می‌کنند.
آلودگی هوای شهرهای اطراف دریاچه اورمیه
بنا به باور بهروز ساری صراف رابطه‌ی معنی‌دار میان آلودگی هوای شهرهای همجوار و خشکی دریاچه اورمیه وجود دارد. طبق مطالعات و مستندات علمی، بحران ریزگردها و خیزش نمکی علاوه‌بر استان‌ها، کشورهای همجوار را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. ریزگردها با ورود به لایه‌های فوقانی جو از طریق کانال هوایی تروپوسفر به استان‌های مجاور و حتی کشورهای همجوار و مناطق دور دست نیز منتقل شده و می‌تواند تبدیل به یک بحران بین‌المللی شود.
عدم اعتبار برای احیاء دریاچه اورمیه در بودجه سال 1397
نماینده مردم قوشا‌چای(میاندوآب)، سایین قالا(شاهین دژ) و تیکان تپه(تکاب) در مجلس ایران نیز طی گفتگویی که با خبرگزاری خانه ملت داشته است به سلسله عواملی که مسبب خشک شدن دریاچه اورمیه می باشند اشاره نموده است. وی توسعه باغات اطراف دریاچه اورمیه که آب فراوانی برای آنها مصرف می‌شود، سدهایی که در پی سوء مدیریت ایجادشده و میزان برداشت آب را افزایش داده و کاهش بارش باران از از جمله مهم‌ترین علل وضعیت کنونی دریاچه اورمیه نامیده است.
هاشمی با انتقاد از عدم تخصیص اعتبارات کافی برای احیای دریاچه اورمیه تصریح کرده است: بی‌تردید عدم توجه به وضعیت دریاچه اورمیه بحرانی فراگیر را ایجاد می‌کند، بنابراین باید در جهت پیشگیری از این بحران تامین اعتبارات لازم برای احیای دریاچه اورمیه در زمره اولویت‌های لایحه بودجه 1397 قرار می‌گرفت، و این در حالی است که عدم تامین اعتبارات این بخش یکی از نگرانی‌های مهم ستاد احیای دریاچه اورمیه بوده، تاجایی که بارها مسئولان آن اعلام کرده‌اند که منابع کافی برای احیای دریاچه اورمیه در اختیار آنها قرار نگرفته است.
اقدامات صورت گرفته برای احیاء دریاچه اورمیه
نماینده مردم قوشا‌چای(میاندوآب)، سایین قالا(شاهین دژ) و تیکان تپه(تکاب) در بخش دیگری از سخنانش به اقدامات مرتبط به احیاء دریاچه اورمیه از سوی دولت پرداخته وی می‌گوید: مجموعه اقداماتی که برای احیای دریاچه اورمیه پیش از این وعده داده شده بود، از سطح نگارش طرح روی کاغذ عبور نکرده است در عین حال یکسری اقداماتی هم که برای کاهش مصرف در بخش کشاورزی قرار بوده به صورت آبیاری تحت فشار انجام شود عمدتا به سرانجام نرسیده است، ما هم اکنون به سمت تخریب و نابودی کامل دریاچه اورمیه پیش می‌رویم، بنابراین وضعیت دریاچه اورمیه نه تنها بهتر نشده، بلکه بدتر هم شده است.
تداوم کاهش بارش باران
بر اساس سخنان وزیر نیرو میزان بارش فصل پاییز در ایران ۲۵% کمتر از مدت مشابه سال گذشته و ۵۰% درصد کمتر از متوسط درازمدت بارش ها بوده است. کاهش 25% بارش پاییزی در حالیک می باشد که این میزان در حوزه آبریز دریاچه اورمیه از سوی مسئولین بیش از ۲۸% گزارش شده است. وی تصریح کرده که تا پایان فصل زمستان نیز پیش بینی می شود حدود ۱۵% درصد در بهترین حالت کمتر از سال گذشته بارش خواهیم داشت. کاهش میزان باران در حالی می باشد که بنا به سخنان عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، ۷۰% مشکلات ایران از آب بوده و کشور با بحران آب روبرو می باشد، به طوریکه اگر این روند ادامه یابد کشور با خطر خشکسالی و نابودی مواجه می‌شود.
فرسایش ۵۰% اراضی آزربایجان غربی
رئیس انجمن علوم خاک و دبیر دومین همایش بزرگداشت روز جهانی خاک در آزربایجان غربی اظهار داشته است که: ۵۰% اراضی آزربایجان غربی به خصوص منطقه جنوب استان تحت تاثیر فرسایش خاک هستند. بنا به سخنان وی دو و نیم برابر فرسایش جهانی فرسایش خاک در ایران وجود دارد و پنج برابر بودجه عمرانی ایران برای بهبود ساختار خاک به هدر می رود. باید اشاره کرد که تولید ۱ سانتی‌متر خاک نیاز به ۷۰۰ سال زمان می باشد.