Ermenistan üçün Güney Azerbaycan'da yeni Baraj Tikilecekdir

Güney Azərbaycan, Urmiye: iran devlətinin Enerjidən sorumlu Baxan yardımçısının dediğinə Görə iran və Ermənistan ortaqlığıla iki ölkədə iki hidroelektrik santral tikiləcəkdir, işin ilginç boyutu tikiləcək Barajın Güney Azərbaycan’da olmasıdır.
iran devlətinin Güney Azərbaycan’da tikdiği minlərcə Barajdan dolayı bugün Urmiye Gölünün 70% qurudulmuşdur və görüldüğü kimi iran devləti siyasi hesablamalara Görə Güney Azərbaycan çevre və Doğasına yeni bir zərbə vurmağa hazırlanmaqdadır. Iran devlətinin işğalçi Ermənistanla bölgədəki Türklərə Qarşı və özəlliklə Quzey Azərbaycanı Taptalamaq üçün sürdürdüğü siaysi planları saymaq olmaz ancaq bu dəfə Güney Azərbaycan çevresi bu siyasi oyunun bədəlini üdəmək zorunda olacaqdır.
Iran və Ermənistan devlətlərı iki ölkədə Baraj tikmək tasarısını aylar öncə gündəmə gətirmişlər və ortaq andlaşmalar bilə imzalanmış ancaq Ermənistan devlətinin büdcə gərəyi hələ öz ölkəsində Baraj tikmək üçün olanağı olmadığı üçün iran devləti Ermənistanda tikiləcək Baraj üçün də maddı dəstək hazırlamaqdadır, ötə yandan Güney Azərbayacan’da tikiləcək Baraj üçün iran milli məclisinin ernji və ekonomik komisyonu bu qonunun büdcəsini ayarlamaq üçün incələmələr başlatmışdır.  
Məhəmməd Rıza Rızazadə iran devlətinin Enerjidən sorumlu Baxan yardımçısının dediğinə Görə Ermənistan’da tikiləcək Barajin ilk addımı atılmışdır və Hazırlıqlar Güney Azərbaycandaki Baraj üçün sürdürülməktədir.
Güney Azərbaycan’da tikiləcək yeni Baraj Ermənistanin elektrik Enerjisinin təmin etmək üçün planlanmışdır, ancaq Ermənistan tərəfindən tikiləcək Barajda bəllı ölçü və sürəclərdə irana Elektirik göndərəcəkdir.

دریاچه اورمیه دوباره به رنگ سرخ درآمد

دریاچه اورمیه که در وضعیت زیست محیطی بغرنجی به سر می برد به طوریکه بنا به آمار رسمی دولت ایران اکنون حدود 70% دریاچه خشک شده بنا به پیش بینی ها در صورت تداوم بی اعتنائی دولت ایران به احیاء دریاچه اورمیه طی 3 الی 5 سال پیش رو تماماً خشک شده و به صحرائی نمکی مبدل خواهد شد. 

در کنار این وضعیت قابل لمس دریاچه اورمیه دوباره رنگ دریاچه به علت شوری بیش از حد و افزایش غلظت نمک موجود در آب دریاچه اورمیه که به نقطه اشباع نزدیک می شود برای چندمین بار سرخ شده است. کارشناسان دولتی علت سرخ شدن دریاچه اورمیه را به پدیده ای به نام کشند قرمز که به علت رشد جلبک ها در دریاچه ها می باشند نسبت می دهند. بنا به نظر آنان بر اثر افزایش غلظت نمک موجود در آب دریاچه اورمیه و تابش مستقیم نور خورشید به این جلبک ها ماده ای به نام بتاکارتن تولید شده و سبب تغیر رنگ دریاچه می گردد. عده ای دیگر از کارشناسان تخمگذاری آرتمیا را علت سرخ شدن دریاچه اورمیه می دانند ولی چرا تا قبل از خشکانیدن شدن دریاچه علارغم وجود تعداد بیشمار آرتمیا هرگز رنگ دریاچه سرخ نمی شد توضیحی ارائه نمی دهند. گروه سوم تغییر ترکیبات نمک منیزیم دار را در آب های دریاچه اورمیه علت سرخی رنگ آب دریاچه اورمیه مطرح می کنند.

فارغ از درستی یا عدم درستی هر کدام از این نظریه ها آنچیزی که قابل شهود هست بی اعتنائی کامل دولت ایران به مسئله دریاچه اورمیه می باشد به طوریکه حتی علت سرخ شدن و یا خشک شدن دریاچه اورمیه هنوز علارغم گذشت 15 سال از پروسه تسریع روند خشک شدن دریاچه اورمیه هنوز در هاله ای از ابهام واقع شده است.

راقم این سطور خود دیروز در کنار ساحل دریاچه اورمیه و درست در نزدیکی پل میانگذر تبریز – اورمیه بودم، سرخی رنگ آب دریاچه اورمیه به حدی زیاد می باشد که گوئی دریاچه اورمیه از تشنگی که به او روا داشته شده خون می گرید ولی زبانی برای بیان تشنگی ندارد...

تصویر نیز دیروز گرفته شده است و خود گویای وضعیت دریاچه اورمیه می باشد.

وعدۀ انتخاباتی و غیرکارشناسی حسن روحانی کاندیدای ریاست جمهوری برای دریاچه اورمیه

اومود اورمولو

آقای حسن روحانی در سفر انتخاباتی که روز دوشنبه 20 خرداد به شهر اورمیه داشت از مهمترین اولویت های خود در صورت پیروزی در انتخابات نام برد که یکی از اولویت های وی مسئله دریاچه اورمیه بیان شد که بدون تردید مهمترین مسئله زیست محیطی برای خلق ترک می باشد. 

گرچه که بحث دریاچه اورمیه و بر عهده گرفتن نقش دهقان فداکار برای نگین آزربایجان در اکثر سخنان به اصطلاح کاندیداها در زمان سفرهای انتخاباتی به مناطق ترک نشین تبلور می یافت ولی اغلب کاندیداها بیشتر به صورت شعارگونه به مسئله دریاچه اورمیه پرداخته و اقدام به ترویج پروپاگاندای دولتی می نمودند. آقای حسن روحانی در مورد نجات دریاچه اورمیه پس از پیروزی در انتخابات مسئله انتقال آب از دریاچه خزر به دریاچه اورمیه را مطرح نمود و هزینه اجرا و تحقق این طرح را بالغ بر 2 – 2.5 میلیارد دلار اعلام نمود. وی برای تامین بودجه این طرح نیز ایجاد دریاچه های مصنوعی و فروش زمین های حاصله از ایجاد دریاچه های مصنوعی را مطرح نموده و به زعم وی 70% هزینه انتقال آب دریای خزر به اورمیه قابل تحقق می باشد. حال باید تامل کنیم که گفته های آقای حسن روحانی چقدر به واقعیت نزدیک بوده و چقدر شعارهای تکراری بیش نمی باشد.

بسیاری از کارشناسان محیط زیست منطقه ای و جهانی مخالف طرح انتقال آب دریای خزر به دریاچه اورمیه اند و برای این مخالفت نیز دلایل خود را دارند. اولین دلیلی که از سوی کارشناسان محیط زیست ابراز می شود ذات انتقال حوضه به حوضه منابع آبی می باشد که در دنیا نیز ثابت شده این انتقال خود سبب ظهور مسائل عمده اکولوژیکی و زیست محیطی می گردد.

مسئله دوم شوری آب دریای خزر هست که بنا به آمارها در حدود 64/12 تا 68/12 گرم در لیتر بیان می شود البته میزان شوری دریای خزر در مناطق مختلف متفاوت است. دریاچه اورمیه نیز خود اکنون دارای غلظت بالائی از نمک می باشد و با افزوده شدن نمک دریای خزر بدون تردید وضعیت دریاچه اورمیه بدتر از گذشته می گردد به طوریکه آب دریاچه اورمیه با ورود این حجم از نمک به حالت اشباع خواهد رسید، در صورت اشباع نمک در دریاچه اورمیه نیز بیش از پیش ما با بلورهای نمک وسیعی در سطح دریاچه مواجه خواهیم شد و این پایان دادن به زیست آرتمیا خواهد بود. قبل از سدسازی های دولت ایران در آزربایجان جنوبی تمامی آب های ورودی به دریاچه اورمیه آب شیرین بودند و خود این امر سبب کاهش غلظت شوری آب دریاچه اورمیه می شد.  

مورد سوم اختلاف سطح دریاچه اورمیه و دریای خزر از سطح دریاهای آزاد می باشد. بر اساس منابع علمی تراز دریاچه خزر 26 الی 28 متر بیان می گردد این درحالی هست که تراز دریاچه اورمیه اکنون حدود 92/1271 متر بیان می شود. همانطور که با مقایسه ساده ارقام مشاهده می گردد اختلاف بسیار زیادی مابین این دو وجود دارد و انتقال آب دریای خزر به دریاچه اورمیه تنها با وجود پمپاژهای بسیار عظیم و قوی، هزینه و انرژی بسیار زیادی قابل تحقق میباشد.

مسئله چهارم فاصله دریای خزر و دریاچه اورمیه می باشد. با در نظر گرفتن فاصله زیاد مابین دریاچه اورمیه و خزر فرض اولیه را بر انتقال از طریق کانال های روباز بگذاریم بدون تردید به علت مسیر طولانی و شوری آب دریای خزر حجم وسیعی از آب خزر در راه بخار خواهد شد. اگر کانال کشی را از طریق کانال های زیرزمینی در نظر بگیریم هزینه ساخت چنین کانال هائی بسیار زیاد خواهد بود و  عملاً دولت ایران برای نجات دریاچه اورمیه به زیر چنین مسئولیتی نمی رود. 

مسئله پنجم مدت زمان ساخت کانال میباشد. بنا به خوشبینانه ترین تخمین ها کانال کشی از دریای خزر به دریاچه اورمیه حدود 5 الی 7 سال به طول می انجامد و با توجه به وضعیت وخیم دریاچه اورمیه این کانال کشی طی این پروسه زمانی نیز نمی تواند دردی از مشکلات متعدد دریاچه اورمیه را درمان کند و تا آن زمان دریاچه تماماً می خشکد.

مسئله ششم مسئله حقوقی دریای خزر می باشد که ایران نیز به عنوان یکی از همسایگان دریای خزر تنها می تواند حجم مشخصی از آب دریای خزر را برداشت کند، آیا اصلاً همسایگان مشاع در دریای خزر اجازه استفاده و انتقال آب به دریاچه اورمیه را می دهند خود بر پیچیدگی مسئله می افزاید. با استناد به گفته های ناصر مقدسی مدیر کل دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان محیط زیست ایران در تاریخ 2012.05.11 که با خبرگزاری دولتی مهر داشته وی کمبود آب دریاچه اورمیه را حدود 15 الی 20 میلیارد مترمکعب بیان کرده (1) در عین حال آقای کریمی مدیر عامل شرکت آب منطقه ای آزربایجان غربی در گفتگوئی که با خبرگزاری دولتی فارس در 21 خرداد 1392 داشته کمبود 20 میلیارد مترمکعبی آب دریاچه اورمیه را اعلام نموده است(2).  

مسئله هفتم تامین هزینه ساخت دریاچه های مصنوعی هست در حالیکه دریاچه ها و تالاب های طبیعی این جغرافیا در حال خشک شدن می باشند سخن گفتن از چنین طرح های فانتزی بی شک چیزی بیش از خیال پردازی نمی تواند باشد.   

بر اساس نظر بیشتر کارشناسان دریاچه اورمیه به علت سدسازی های صورت گرفته، پل میانگذر تبریز – اورمیه، مدیریت غلط منابع آبی، افزایش سطح کشاورزی طی 33 سال گذشته به 2 برابر، افزایش جمعیت، تغییرات اقلیمی ناشی از سدسازی، کاهش بارندگی، سیستم قدیمی آبیاری و ... طی سالهای گذشته با خشک شدن 70% از مساحتش مواجه شده است و تاکنون کوچکترین قدیمی از سوی دولت ایران برای احیاء این دریاچه برداشته نشده است. همین کارشناسان اصلی ترین مسئله در احیاء دوباره دریاچه اورمیه را گشودن مقدار آب مشخص از سدها می باشد که این راهکار تاکنون با عدم پاسخ و بی  تفاوتی دولت ایران مواجه شده است.

منابع:

1- http://tinyurl.com/knmsxmd

2- http://tinyurl.com/kx8kncd