مقایسه تصاویر ماهواره ای دریاچه اورمیه و تسریع روند خشک شدن دریاچه اورمیه

از مشاهده  تصویر ماهواره ای مربوط به سال 2003 میلادی از وضعیت دریاچه اورمیه به خوبی می توان به روند تسریع خشک شدن دریاچه اورمیه پی برد. که این روند با توجه به مشاهدات ماهواره ای در سالهای قبل روند رو به رشدی داشته است و هر ساله دریاچه اورمیه مقدار فراوانی از سطح آب خود را از دست داده است. به طوریکه در تصویر ماهواره ای سال 2003 مشاهده می فرمایید روند خشک شدن و یا خشکانیدن دریاچه اورمیه از سمت جنوب و نواحی شرقی دریاچه اورمیه به وضوح قابل تشخصی توسط اشخاص عادی نیز می باشد. 

با توجه به تصویر جدید ماه ژانویه سال جاری (2011) که چند روز پیش منتشر شده روند خشکیده و یا خشکانیده شدن دریاچه اورمیه در همه مناطق دریاچه اورمیه به شدت روند صعودی داشته به طوریکه رئیس محیط زیست آزربایجان غربی آقای عباس نژاد چند روز پیش از خشک شدن کامل محیط جنوب دریاچه اورمیه خبر داد که با توجه به این تصویر جدید خشکانیدن کامل جنوب دریاچه اورمیه دور از ذهن نیست.  بی شک با ادامه این روند سریع شکی نیست که تا 2-3 سال آینده منطقه زیست محیطی و پارک ملی به نام دریاچه اورمیه دیگر وجود خارجی نخواهد داشت. اکثر جزایر و شبه جزیره های پارک ملی دریاچه اورمیه امروزه به خشکی وصل شده و یا با سرعت هر چه تمامتر در حال وصل شدن به خشکی اند.   

سوالی که به ذهن هر انسان آزاد اندیش میرسد این می باشد که چرا مسئولین مربوطه با توجه به روند تسریع شدن از دست دادن ارتفاع سطح آب دریاچه اورمیه در سالهای 2003 به بعد اقدامات لازم برای پیشگیری از خشکیده شدن دریاچه اورمیه را انجام نداده اند؟  

هر یک از مسئولین می تواند به این سوال پاسخ دهد که در این مدت چه اقدامی در جهت پیشگیری از خشکیده و یا خشکانیده شدن دریاچه اورمیه صورت گرفته است؟

تصویر برگزیده محیط زیستی هفته

تصویر منتخب محیط زیستی هفته مربوط به پرنده کوچک سر سیاه که در منطقه آمریکای جنوبی زندگی می کند

http://tinyurl.com/4qp9cpr

درياچه اورميه هنوز به وضعيت نرمال نرسيده است

رئيس سازمان حفاظت از محيط زيست با اعلام اينکه درياچه اورميه هنوز به وضعيت نرمال خود نرسيده است، به تشريح دلايل دلايل مرگ آبزيان در سواحل خزر و بندرعباس پرداخت. 

محمد جواد محمدي زاده رئيس سازمان حفاظت از محيط زيست در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آخرين وضعيت درياچه اورميه گفت: درياچه اورميه هنوز به وضعيت نرمال خود نرسيده است.

وي افزود: به دليل اينکه نزديک 50 سال است از درياچه اورميه بيش از حد مجاز بهره برداري شده اين حالت بحراني براي اين درياجه بوجود آمده است.

رئيس سازمان حفاظت از محيط زيست با تاکيد بر اينکه خوشبختانه طرحي که دولت براي درياچه اورميه مصوب و ابلاغ نموده در بهبود شرايط اين درياچه تاثير مثبت داشته، گفت: اما تاثير اين مصوبه پروژه اي 10 ساله است و حداقل در 5 ساله ابتدايي بايد اقدامات جدي از جمله جابجايي آب از دشت هاي ديگر، اصلاح روش هاي آبياري و بارور کردن ابرها انجام داد که خوشبختانه امسال از بارور کردن ابرها نتيجه گرفته شد.

محمدي زاده دربخش ديگري از اين اين گفتگو در خصوص مرگ دسته جمعي ماهيان در درياي خزر که اخيرا خبر آن منتشر شد ، عنوان کرد: طي يک سال اخير ما يک مورد در بندرعباس مرگ آبزيان را داشتيم و يک مورد هم در خزر.

وي با بيان اينکه مرگ آبزيان در سواحل بندرعباس در اثر آلايندگي يک واحد صنعتي بود که پيگيري شد، علت مرگ آبزيان در سواحل خزر را درست کار نکردن تصفيه خانه يک کشتارگاه صنعتي عنوان کرد.

رئيس سازمان حفاظت از محيط زيست تصريح کرد: بعد از اين اتفاق در سواحل خزر به سرعت دادستان به اتفاق سازمان حفاظت از محيط زيست وارد عمل شدند و ادامه فعاليت اين کشتارگاه صنعتي را متوقف کردند و جرايمي براي آن در نظر گرفتند و پيگيري قانوني نيز در اين زمينه انجام شد.

وي همچنين در ادامه به مرگ دسته جمعي پرندگان در کشورهاي اروپايي و آمريکايي اشاره کرد و افزود: تاکنون هيچ خبري مبني بر مرگ دسته جمعي پرندگان در ايران گزارش نشده است البته مرگ دسته جمعي پرندگان در اروپا و آمريکا اتفاق افتاده و هنوز هيچ دليل محيط زيستي براي آن اعلام نشده است.

محمدي زاده پديده مرگ دسته جمعي پرندگان را يک پديده نوظهور دانست و تصريح کرد: در ايران چنين پديده اي تاکنون سابقه نداشته است.

http://tinyurl.com/4bbyxen 

Lakes Urmia, Van and Mosul, in Iran, Turkey and Iraq

The two large lakes visible here are Lake Van, in Turkey, in the upper left quadrant, and Lake Urmia, in northwestern Iran, at the center right. Lake Van is deeper and dark blue in color, while its neighbor is shallower and ringed with white salt flats.
Another, much smaller lake can be observed in the lower left quadrant, in Iraq. This is the reservoir created by the Mosul Dam on the Tigris River. It is ranked as the fourth largest dam in the Middle East, measured by reserve capacity, capturing snowmelt from Turkey, some 70 mi north.
source 

Urmiye Gölünün Güney Bölgəsi gələn ilədək quruyacaqdir

Batı Azərbaycan Çevrə Örgütnün Başxanının verdiyi bilgilərə Görə yağışın az yağması əyər davam edərsə Urmiye Gölünün Güney bölgəsi gələn ilədək quruyacaqdir. 
Mühəndis Abbasnejad Batı Azərbaycan çevrə örgütünün Başaxani Urmiye Gölünün durumu ginə gərginləşdibidr və zaman içərisində daha gərginləşəcəyini duyurmuş. ona Xəzər Dənizindən Urmiye Gölünün Gətiriləcək su tasarısı necə olduduqu haqqında belə yanıtlayıb:
belə bir tasarı söz qonusu dəyildir və olanaqsız bir tasarıdir. Abbasnejad belə deyib ki Urmiye Gölünün Qurumasinin Qarşısını almaq üçün yurudulən planlar davam edir...
O sözylədi ki Qış Sürəsində olduğumuz üçün Urmiye Gölünün Su əldən Verilməsi və Buxar olamsi bir az azalibdir və Urmiye gölünün Suyunun Qırmızı rəngə çevrilməsidə aradan getməkdədir!
Batı Azərbaycan Çevrə Örgtünün Başxani belə deyib ki: bir neçə Çaydan Urmiye Gölünədə Su Tökülür!
Abbasnejad Urmiye Gölünün Qurumasinin ən önəmli Səbəblərini Yağışın Az Yağması Sayarkən Urmiye Gölünə tökülən Çaylarda Baraj(Sədd) Vurmasini 20% olaraq bu Çevrə Fəlakətinə önəm verib! O deyib ki bu il Qışda heç bir Yağış Yağmayıbdır. O Deyib ki sonu yeddicə (Həftə)lərdə yanlız 1-2 Gün Qar Yağıb ki belə bir Qar Yağmalar Urmiye gölünün Qurumasina Qarşı ola biləmz. 
Urmiye Gölü hər ildə 5 milyard Metr Suyua ehtiyaci var. O deyib ki indiki durudma Urmiye Gölündə yanlız yosunlər Yaşaya bilir.

جنوب دریاچه اورمیه تا سال آینده خشک می شود

مدیر کل محیط زیست آزربایجان غربی گفت: در صورت ادامه روند کمبود بارش ها، جنوب دریاچه اورمیه تا سال آینده خشک خواهد شد.  به گزارش سایت خوی  از موج ، مهندس حسن عباس نژاد، مدیر کل محیط زیست آزربایجان غربی با اعلام این مطلب اظهار داشت: وضعیت دریاچه اورمیه همچنان بحرانی است.

وی در پاسخ به برخی مطالب منتشر شده در خصوص جلسه کارگروه بررسی وضعیت دریاچه اورمیه و طرح پیشنهاد انتقال آب خزر به این دریاچه، گفت: به هیچ وجه چنین مبحثی در کارگروه مطرح نشده است.

عباس نژاد در خصوص اقدامات انجام شده برای نجات اورمیه تصریح کرد: مصوبات قبلی همچنان به قوت خود باقی است و پروژه ها در حال اجرا و پیگیری است.

وی اضافه کرد: در زمستان به دلیل کاهش دما، اندکی تبخیر در سطح دریاچه کاهش یافته و قرمزی رنگ آن از بین رفته است.

مدیر کل محیط زیست آزربایجان غربی خاطر نشان ساخت: از طریق برخی رودخانه ها نیز اندکی ورودی آب به دریاچه داریم.

وی مهمترین عامل خشک شدن دریاچه اورمیه را کاهش نزولات آسمانی دانست و اظهار داشت: سدسازی روی رودخانه های منتهی به دریاچه اورمیه فقط 20 درصد در خشک شدن آن نقش داشته است.

عباس نژاد افزود: در سال های اخیر نزولات آسمانی به شدت کاهش یافته و در پاییز اصلا بارندگی نداشته ایم.

وی گفت: در هفته های اخیر فقط 2-1 روز شاهد بارش برف بودیم که اگر روند این بارش ها افزایش یابد، می توان اندکی به وضعیت دریاچه امیدوار بود.

مدیر کل محیط زیست آزربایجان غربی در تشریح نظر خود مبنی بر بی تاثیر بودن سدسازی روی رودخانه های منتهی به دریاچه اظهار داشت: اگر آب تمام سدهای استان به دریاچه اورمیه وارد شود، فقط 20 سانتی متر سطح آب دریاچه بالا می آید.

وی ادامه داد: دریاچه اورمیه سالانه به 5 میلیارد و 700 میلیون متر مکعب آب نیاز دارد در حالی که ذخایر سدهای استان فقط 1 میلیارد و 800 میلیون متر مکعب است.

عباس نژاد تاکید کرد: در بحث سدها، حد بیولوژیک آب مورد نیاز دریاچه ارومیه باید پیگیری شود، اما مشکل اساسی این دریاچه تغییرات اقلیمی و کاهش نزولات آسمانی است.

وی با اشاره به افزایش سطح آب دریاچه ارومیه به دلیل بارش های بهار سال گذشته، گفت: اگر بارش های زمستان مناسب باشد، آب دریاچه تا 2 متر بالا می آید.

مدیر کل محیط زیست استان آزربایجان غربی جلبک ها را تنها ساکنین فعلی دریاچه اورمیه اعلام کرد. 

http://tinyurl.com/68u36oj

جهان با سرعت تنوع‌زیستی خود را از دست می‌دهد

یک مقام رسمی سازمان ملل هشدار داد: در سالهای اخیر سرعت نابودی تنوع‌زیستی ناشی از افزایش گرمای جهانی بر روی زمین از روند معمول انقراض و تخریب جبران ناپذیر اکوسیستم‌های طبیعی هزار برابر بیشتر شده است. 

به گزارش (ایسنا)، احمد دجوگلاف معاون اجرایی کنوانسیون تنوع زیستی سازمان ملل در سومین گزارش جهانی این سازمان تاکید کرد: وضعیت اکوسیستم‌ اصلی جهان با افزایش پیامدهای تغییرات جوی و اسیدیته شدن اقیانوس‌ها، نگران کننده تر شده است. 

به گزارش خبرگزاری فرانسه، وی تاکید کرد: ما یک هزار برابر سریعتر از انقراض طبیعی درمان از دست دادن تنوع زیستی بر روی سیاره زمین هستیم. 

در این گزارش تاکید شده است: هر اقدامی که ساکنان فعلی زمین انجام دهند و یا هر اهمالی که کنند طی 10 سال آینده روی رفاه، خوشبختی و سعادت نسل آینده بشر تاثیر خواهد گذاشت. 

http://tinyurl.com/642ejlu

ذخيره گاه زيستكره پارک ملی دریاچه اورمیه

زمين شناسي ، ژئو مورفولوژي و خاك

درياچه اورميه در قسمتي از پهنه خرد شده بين ميكرو پليتهاي مناطق جغرافیایی تركيه و ایران  در امتداد يك سيستم فعال از گسله هاي فشاري قرار گرفته است كه از بين آنها مي توان به گسله هاي شمال تبريز و گسله زرينه رود اشاره نمود 

درياچه اورمیه را كوههاي بلندي احاطه كرده اند كه تعداد زيادي از آنها، ارتفاعي بيش از 2500 تا 3000 متر دارند و قله سهند در جنوب شرقي درياچه ،3707 متر ارتفاع دارد .

كف درياچه اورمیه صاف بوده و شيب بسيار كمي به طرف مركز و شمال آن وجود دارد . در قسمتهاي كم عمق به ويژه در جنوب ، كف درياچه از Rippel marks  پوشيده شده است. ولي در بخشهاي عميق تر آن در مركز و شمال درياچه ،Mound features  هايي ديده مي شوند كه حدود 20 تا 30 متر طول و 5 تا 10 متر پهنا داشته و يك تا 2 متر بلندي دارند و از آراگونيت تشكيل شده اند . اين پشته ها مي تواند نتيجه فرسايش كف درياچه اورمیه باشد . ريزه سرگين ها نيز سرگين آرتميا بوده كه آراگونيت محلول در آب درياچه در اطراف آنها ته نشين شده و ميله هاي كوچكي به طول 7/0 ميليمتر و قطر 1/0 ميليمتر را به وجود مي آورند .

درياچه اورميه با نام ترکی اورمو گولو  داراي بيش از 102 جزيره كوچك و بزرگ بوده كه در سالهاي پر آب بسياري از آنها در آب ناپديد مي شوند . بزرگترين اين جزيره ها ،جزيره شاها یا شاهاتالا که بعد از تغییر نام اجباری اسامی ترکی جزایر دریاچه اورمیه با اسامی جعلی فارسی به شاهي تغییر داده شد. جزیره شاها(شاهی) در محل ورود تلخه رود به درياچه اورمیه قرار داشته و در بيشتر مواقع سال به ساحل شرقي پيوسته و از حالت جزيره بيرون مي آيد . جزيره قويون داغي و پليكان به همراه جزاير متعدد كوچك و بزرگ ديگر در نيمه جنوبي درياچه اورمیه واقع شده و هسته مركزي ذخيره گاه را تشكيل داده اند . جزيره شاها از سنگهاي آتش فشاني تشكيل شده ولي ساير جزيره ها از نهشته هاي آهكي و نيش گونه (Flyshaid)  گاهي همراه با سنگهاي آذرين تشكيل شده اند .

منابع آب پارک ملی دریاچه اورمیه:

درياچه اورميه در يك فرو نشست (Depression )  كم عمق قرار گرفته كه ميانگين عمق درياچه حدود 6 متر و حداكثر عمق آن در شمال غربي آن حدود 13 متر است و داراي يك نوسان يك تا 2 متر درطول سال است.

تركيب شيميايي آب درياچه به طور عمده از كلرور سديم ، منيزيوم و سولفات سديم تشكيل شده است و در مناطقي كه عمق آب زياد است از غلظت املاح كاسته مي شود . PH  آب درياچه بين 2/7 تا 6/7 تغيير مي كند و در صد مولكولي منيزيوم به كلسيم ،  1: 28 مي باشد و T.D.S  آن بيش  از 200 گرم بر ليتر است .

رودهاي تامين كننده اصلي آب درياچه اورميه شامل موارد زير مي باشند :

آجي چاي (تلخه رود) كه كيفيت نا مناسبي دارد و پس از زهكشي منطقه تبريز، آلودگي هاي شهري و صنعتي و كشاورزي آن را از سمت شرق وارد درياچه اورمیه مي سازد . زرينه رود و سيمسنه رود و رود مهاباد (ساووجبولاق) پر آب ترين رودخانه هايي هستند كه از جنوب درياچه وارد آن شده و چند تالاب كوچك در حاشيه آن به وجود آورده اند و بيش از نيمي از آب ورودي به درياچه اورمیه را تامين مي كنند . رودهاي صوفي چاي و ليلان چاي و قره چاي و قلعه چاي نيز از سمت شرق درياچه وارد آن شده و مهمترين رودهاي ورودي از سمت غرب، بار اندوز چاي، شهر چاي و نازلوچاي مي باشند و تنها رود مهم ورودي از ناحيه شمال غرب، زولا چاي مي باشد . پتانسيل آبهاي سطحي حوزه اورميه، سالانه حدود 6/5 ميليارد متر مكعب است .

درياچه سيران گل كه در جنوب غربي درياچه اورميه و به فاصله كمي از آن قرار دارد سطحي حدود 340 هكتار داشته و ارتفاع سطح درياچه از سطح درياي آزاد ،1280 متر است . آب اين درياچه شوري بسيار كمتري نسبت به درياچه اورميه داشته به نحوي كه ميزان T.D.S و غلظت سديم آن حدود يك دهم آب درياچه اورميه است .

پارك ملي دریاچه اورميه

نوع زيستگاهها :

1. مناطق كوهستاني

2. خاكهاي ماسه اي و ساحلي

3. خاكهاي شور

گونه هاي غالب :

1. Pistacia atlantica subsp. Mutica

2. Amygdalus sp

3. Juniperus excelsa

4. Artemisia sieberi subsp. Sieberi

5. Bromus spp

6. Achillea spp

7. Astragalus spp

8. Ephedra major

9. Juncus maritima

10. Frankenia pulrerulenta

11. Hordeum spp

ارزش گونه هاي گياهي ذخيره گاه پارك ملي درياچه اورميه :

الف ) ارزش دارويي

-   Helychrysum rubicundum                       - Ziziphora  tenuior

-  Sideritis montana                                    - Thymus fedtschenkoi

- Scrophularia varicag                               - Verbascum songaricum

- Verbascum thapsus                                - Gallium vetticillatum

- Salvia hydrangea                                    - Artemisia herba - alba

-  S . multicaulis                                          - Echinops sp.

-S .reuteriana                                           - Iris sp.                                                  

- Ziziphora capitata                                   - Alhagi sp

- Teucrium polium                                     - Berberis inteyerrina

- Bupleurum gerardi                                  - Papaver sp.                 

- Malabaila sccacule                                 - Fumaria vaillantii

- Pimpinclla tragium                                  - Rumex crispus

- Torilis leptophylla                                - Amygdalus trichamypdalus

- Erodium ciconium                                   - Prunus sp                                        

- Astragalus sp.                                         - Ephedra procera

- Rumex tuberosus                                    - Guniperus excelsa                                                  

- Pistacia atlantica                                                       

- Glycyrhiza sp                                                         

- Cuscuta sp   

   ب ) ارزش صنعتي :

- Amygdalus trichamygdalus

- Juniperus excelsa

- Tamarix ramossisina

- Eremurus spectabillis

- Acanthaphyllum mucrontatum

- Celtis glabrata

- Rubia sp

- Euphorbia phumatosperma

- Pistacia atlantica

- Arum sp

- Astragalus sp

- Sideritis montana

توصيف زيستگاهها :

پارك ملي دریاچه اورميه با دارا بودن زيستگاههاي متنوع آبي و خشكي و دارا بودن تالابهاي متعدد، در بر گيرنده تنوعي از اكوسيستمها و در نتيجه تنوع جالب توجهي از گياهان مختلف است . در داخل درياچه اورميه به دليل شوري زياد آب ، گياهان گلدار وعالي قادر به رشد نيستند . تنها چند گونه جلبك از اين درياچه تا كنون گزارش شده است . در حاشيه درياچه اورمیه و در جزاير آن، نشانگر وجود جنگل هاي متراكم پسته و بادام در گذشته مي باشد!.

فهرست گياهان در معرض تهديد :

1.  Extinct( EX)

Tulipa urumiensis stapf

2. Vulnerable(  Vu)

Astragalus canosus maassoumi

Tamarix octandra (M.B) Bge.

3. Data deficient  )DD)

Centaurea congesta wagenitz

Cousinia tenuifolia C.A.Mey

Lytherum tribracteatum salzm. Ex spreng

Astragalus parralus bornm

Lathyrus pseudo- cicera pamp

Acantholimon blakelockii mobayen

كاربريها :

نام گونه  - نوع كاربري    

 - Thymus fedtschenkoiدارويي                                                            

 - Salria hydrangeaدارويي                                                                     

S . multicaul  - دارويي                                                                              

  - S .reuterianaدارويي                                                                           

 - Teucrium poliuدارويي                                                                           

 - Ziziphora capitataدارويي                                                                  

 - Z . tenuior دارويي                                                                                 

 - Verbascum songaricumدارويي                                                       

عمده ترين زيستگاههاي ذخيره گاه زيست كره پارک ملی درياچه اورميه مشتمل برزيستگاههاي آبي شامل درياچه و نواحي تالابي با پوشش وسيع ني، مصب رودخانه ها و زيستگاههاي خشكي ( جزاير ) كه به صورت زيستگاههاي جنگلي و زيستگاههاي كوهستاني و تپه ماهوري مي باشد.

عمده ترين جانوران ذخيره گاه شامل :

پرندگان :

1. Cygnus bewickii

قوي كوچك

2. Branta ruficollis

عروس غاز

3. Anser erythropus

غاز پيشاني سفيد كوچك

4. Anser anser 

غاز خاكستري

5. Anas platyrhhynchos

اردك سر سبز

6. Anas clypeata

اردك نوك پهن

7. Anas acuta

فيلوش

8. Tadorna tadorna

تنجه

9. Tadorna ferruginea

آنقوت

10. Anas querguedula

خوتكاي سفيد

11. Mamaroneta angustirotris

اردك مرمري

12. Aythya nyroca

اردك بلوطي

13. Aythya ferina

اردك سر حنايي

14. Aythya fuligula

اردك سياه كاكل

15. Bucephala clangula

اردك چشم طلايي (اردك گونه سفيد )

16. Mergus merganser 

هرگوس بزرگ

17. Oxyura leucocephala

اردك سر سفيد

18. Ciconia nigra

لك لك سياه

19. Phoenicoptrus ruber

فلامينگو

20. Acrocephalus arundinaceus

سسك تالابي بزرگ

21. Haliaeetus albicilla

عقاب دريايي دم سفيد

22. Haliaeetus leucoryphus

عقاب دريايي

23. Falco peregrinus 

بحري

24. Falco haumanni

دليجه كوچك

25. Circus cyaneus

سنقر خاكستري

26. Oriolus oriolus

پري شاهرخ

27. Buteo buteo

سارگپه

28. Neophron percnopterus

كركس مصري (كركس كوچك)

29. Gyps fulvus

دال (كركس)

30. Aegypius monachus

دال سياه ( كركس سياه )

31. Gypaetus barbatus

هما

32. Aquila heliaca

عقاب شاهي ( شاه باز )

33. Aquila chrysaetos

عقاب طلايي

34. Podiceps cristatus

كشيم بزرگ

35. Pelecanus onocrotalus

پليكان سفيد

36. Pelecanus crispus

پليكان پا خاكستري

37. Phalacrocoran carbo

بالكان

38. Ardea purpurea

حواصيل ارغواني

39. Tringa totanus

آبچليك پا سرخ

40. Sterna repressa

پرستوي دريايي گونه سفيد

41. Sturnus vulgaris

سار

42. Limosa lapponica

گيلانشاه حناي

پستانداران :

1. Ovis orientalis gmelinii

قوچ و ميش ارضي

2. Dama dama mesopotamica

گوزن زرد 

3. Canis lupus

گرگ

4. Canis aureus

شغال

5. Vulpes vulpes

روباه

6. Sus scrofa

گراز

7. Martes foina

سور سنگي ( سمور)

8. Lutra lutra

شنگ

آبزيان :

1. Artemia Urmiana 

نوعي ميگو

زيستگاههاي آبي و خشكي سواحل اطراف جزايرقویون داغی (كبودان)،ائششک داغی (اشك)، شاها (اسلامي) ، ایسپیر ( اسپير) و دیله ک آداسی (آرزو)، مصب رودخانه هاي، سيمسنه رود، زرينه رود، تلخه رود، بار اندوز چاي و نازلو چاي .

گونه هاي در حال انقراض :

1. Branta ruficollis  

عروس غاز                                                                 

   VuB1 + 2c

2. Anser erythropus                                                                  

غاز پيشاني سفيد كوچك

VuA1acd + 2bcd

3. Mamaroneta angustirotris                                                                 

اردك مرمري

uA1cd + 2cd , c1

4. Aythya nyroca                                                                                                  

اردك بلوطي

LR/nt

5. Oxyura leucocephala                                                                                

ا ردك   سر سفيد

ENA1acde

6. Haliaeetus albicilla                                                                                   

عقاب دريايي دم سفيد

LR/nt

7. Haliaeetus leucoryphus                                                                                        

عقاب دريايي

Vuc1

8. Falco haumanni  

  دليجه كوچك                                                                             

VuA1bce + 2bce

9. Aquila heliaca                                                                                           

عقاب شاهي ( شاه باز)

Vuc1

10. Pelecanus crispus                                                                                        

پليكان پا خاكستري

LR/cd

11. Ovis orientalis gmelinii                                                                            

قوچ و ميش ارضي

VuA2cde

12. Dama dama mesopotamica                                                                                

گوزن زرد 

END

13. Lutra lutra                                                                                                               

شنگ

VuA2cde

در حال حاضر از گونه هاي جانوري ذخيره گاه زيستكره پارک ملی دریاچه اورميه بهره برداري چنداني صورت نمي گيرد و تنها سالانه تعداد محدودي پروانه هاي شكار قوچ و ميش صادر مي گردد . در سالهاي گذشته از ميگو آرتميا Artemia  Urmiana  موجود در درياچه اورميه برداشت صورت مي گرفت اما در حال حاضر بر اساس گزارش كارشناسان محيط طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست تا ارزيابي كامل از ميزان ذخاير موجود هر گونه بهره برداري از اين جانور ممنوع اعلام شده است 

ناحيه بندي ذخيره گاه زيستكره پارک ملی دریاچه اورميه :

اسامي نواحي مختلف هسته مركزي :

-  جزيره قویون داغی (كبودان)

-  جزيره  ایسپیر (اسيپير)

 - جزيره ائششک داغی (اشك)

- جزيره دیله ک داغی (آرزو)

- جزاير نه گانه

- جزيره باري

- کاظیم خان داشی، قیرخلار (كاظم داشي)

- مصب سيمينه رود

- مصب زرينه رود

 - مصب تلخه رود

- باراندوز چاي

- ناز لو چاي

اسامي مختلف سپر هاي حفاظتي :

1. جزيره شاها (اسلامي)

2. تالابهاي گرده قيط و مميند

3.  تالاب كاني برازان

4. تالاب گروس

5. بخش شمالي درياچه اورمیه ( سطح آب ) به جز جزيره باري و كاظیم داشي

وسعت كل منطقه : 688429 هكتار

وسعت هسته مركزي : 338121 هكتار

وسعت سپر حفاظتي : 344700 هكتار

شكل فضايي ناحيه بندي ذخيره گاه :

وسعت خشكي هسته مركزي : 8768 هكتار

وسعت آبي هسته مركزي : 334961 هكتار

وسعت خشكي سپر حفاظتي : - 

وسعت آبي سپر حفاظتي : 344700 هكتار

وسعت خشكي منطقه بينابيني : 454317 هكتار

خلاصه توجيهي از اين ناحيه بندي :

درياچه اورميه دومين درياچه آب شور جهان پس از بحر الميت مي باشد . 102 جزيره در درياچه اورميه با اندازه هاي مختلف وجود دارد .

از نظر اكولوژيكي عليرغم شوري آب درياچه  اورمیه درياچه زنده و فعال مي باشد ؟

پوشش گياهي با گونه هايي همانند pistacia  atlantica  Juniperus excelsa  سطح جزاير داخل درياچه را مي پوشانند و مكان و زيستگاه مناسبي براي بسياري از پرندگان همانند Gyps fielvus  Pelecannus cripus  Phoenicoptrus ruler  مي باشد .

به دليل عدم دسترسي انسان به منطقه و امنيت نسبي و قابل ملاحظه به عنوان هسته مركزي انتخاب گرديده است؟ . كليه مصبهاي منتهي به رودخانه هاي منتهي به درياچه كه آب شيرين درياچه را تامين مي نمايند به عنوان هسته مركزي انتخاب شده اند .

جاده شهيد كلانتري بخش شمالي و جنوبي درياچه را به دو قسمت تقسيم كرده است .

قسمت شمالي با جمعيت قابل ملاحظه اي از فلامينگو ها به عنوان سپر حفاظتي انتخاب گرديده است . منبع تغذيه فلامينگو ها به آرتميا مي باشد . منابع آب شيرين كه به درياچه وارد مي شوند تالاب حسنلو شورگل چنگيز گلي و سيران گلي مي باشد .

توريسم :

ملي : 3500 نفر

خارجی : ؟ 

نوع فعاليت توريستهاي منطقه شامل :

-  تفريح و تفرج

-  شنا

-  قايقراني

-  باز ديد و تحقيقات علمي

- فيلمبرداري از حيات وحش منطقه

-  شكار قوچ و ميش با داشتن پروانه شكار از سازمان حفاظت محيط زيست

ذخيره گاه زيست كره پارک ملی دریاچه اورميه داراي يك مهمانسراي مجهز در داخل منطقه ( جزيره قویون داغی - كبودان ) مي باشد و همچنين محيط باني ها و سر محيط باني هاي منطقه داراي ميهمانسرا براي اقامت توريستها و باز ديد كنندگان مي باشد . علاوه بر اين برخي امكانات از قبيل قايقهاي موتوري براي مشاهده حيات وحش بويژه پرندگان ذخيره گاه وجود دارد كه به آساني مي توانند حيات وحش منطقه را از نزديك ببينند .

آمارهاي مربوط به جمعيت و اشتغال و رابطه مردم با ذخيره گاهها:

در محدوده منطقه بينابيني اورميه 448 آبادي بزرگ و كوچك با مجموع جمعيت 211000 نفر زندگي مي كنند و علاوه بر آن در اطراف آن شهرهاي بزرگي استقرار يافته اند .

بخش عمده ذخيره گاه را درياچه اورميه با مساحت بين 400000 تا 55000 هكتار در بر گرفته است و آباديها و شهرهاي فوق الذكر در اطراف آن استقرار يافته اند .

در اطراف درياچه اورمیه آثار انسان ساخت فراوان اعم از آباديها ،جاده ها، راه آهن ، صنايع و كشاورزي وجود دارد كه اهم آنها عبارتند از : جاده ارتباطي تبريز اورميه كه از وسط درياچه مي گذرد و تنها 1400 متر وسط درياچه توسط لنج هاي بزرگ موقتا نقل و انتقال صورت مي گيرد تا پل ارتباطي احداث شود .صنايع عظيم، نفت و پتروشيمي در دشت تبريز كه منتهي به شرق درياچه مي گردد استقرار يافته است . اراضي وسيع كشاورزي قوشاچای(مياندوآب)، ساووجبولاق (مهاباد) ، بناب و اورميه بخشهاي جنوبي و جنوب غربي درياچه اورمیه را پوشش داده اند .

تاسيسات بندري شرفخانه در شمال ، رحمانلو، دانالو در شرق و گلمانخانه در غرب درياچه فعال هستند .

اشتغال مردم :

   دائمي / فصلي

هسته مركزي :                     ـــ     /   ـــ

سپر حفاظتي :                      ـــ     /   ـــ

منطقه بينابيني :            211000 نفر    /   ـــ

اطراف ذخيره گاه پارک ملی دریاچه اورميه سابقه زيستی انسان در اين منطقه به بيش از 4000 سال ميرسد.

امروزه 448 آبادي با مجموع جمعيت 211000 نفر در اطراف درياچه زندگي مي كنند.

قريب به اتفاق ساكنان ذخيره گاه از اقوام ترك هستند و به زبان تركي آزربايجاني تكلم مي كنند . تعداد محدودي از ساكنان بويژه در جنوب درياچه اورمیه به  گويش كردي (مهاجرین) و تعدادي نيز به زبان آسوري تكلم مي كنند . دين رايج مردم ذخيره گاه اسلام و مذهب شيعه (ترکان سنی مذهب هم در شهر اورمیه ساکن اند) است ولي جمعيت سني مذهبها نيز بويژه در جنوب درياچه كم نيست . تعداد محدودي نيز مسيحي ( آسوري ) هستند .

در اطراف ذخيره گاه درياچه اورميه شهرهاي بزرگ و كوچك زيادي وجود دارد كه مهمترين آن شهرهاي اورميه و تبريز ( مراكز استانهاي آزربايجان غربي و آزربایجان شرقي ) است كه به ترتيب 20 تا 130 كيلومتر با درياچه اورمیه فاصله دارند. ساير شهرهاي اطراف درياچه عبارتند از: سالماس (سلماس) در غرب ، سولدوز (نقده)، قوشاچای (مياندوآب) و ساووجبولاق (مهاباد) در جنوب، بناب در شرق و شبستر در شمال .

وجود درياچه اورميه و چشم اندازها و فون غني آن بويژه پرندگان مهاجر باعث شكل گيري صنايع دستي ويژه، ترانه ها ، داستانها و ضرب المثل هايي بسيار كهن در بين مردم شده اند كه ريشه در جاذبه ها و ويژه گيهاي اين ذخيره گاه دارند .

استفاده از منابع توسط افراد محلي :

هسته مركزي : -

سپر حفاظتي : بهره برداري تفرجي و جمع آوري آرتميا و نمك از آب دريا و حمل و نقل وشكار

منطقه بينابيني  : عمدتا كشاورزي، باغداري، دامداري، صنايع دستي ، زنبور داري، معدن كاري، كارگري، داد و ستد، صنايع كار گاهي و خدمات.

اثرات ناسازگار عمده شامل ايجاد جاده بر روي درياچه، محدود كردن منابع آب درياچه توسط ايجاد سدهاي متعدد بر روي رودخانه هاي منتهي به درياچه، تغيير كار بري اراضي، شكار غير مجاز، چراي دام بيش از ظرفيت مرتع، ورود مازاد سموم و كودهاي شيميايي اراضي كشاورزي اطراف به درياچه، استقرار صنايع آلوده كننده مثل پتروشيمي، پالايشگاه، كارخانه سيمان و ….

فعاليتهاي چاره جويانه عبارتند از ايجاد حقابه مناسب براي درياچه اورمیه از رودخانه هاي منتهي به آن براي جلوگيري ازكاهش آب آن، مديريت مطلوب كشاورزي اراضي اطراف درياچه در جهت افزايش راندمان آب كشاورزي و جلوگيري از مصرف بي رويه كود و سم، فعاليتهاي آموزشي ترويجي براي آگاه سازي عموم در جهت ارزشهاي بي نظير ذخيره گاه و فعاليت در جهت مشاركت دادن مردم در حفاظت و بهره برداري پايدار از آن .

بهره برداري از ذخيره گاه شامل : استفاده از مراتع حاشيه درياچه براي دام و استفاده از گياهان خوراكي و گياهان صنعتي، شكار و صيد براي تامين بخشي از منابع غذايي استفاده از لجن هاي اطراف درياچه براي درمان بيماريهاي پوستي و روماتيسمي بصورت سنتي، استفاده هاي تفرجي و شنا، استفاده از منابع آب و خاك براي كشاورزي.

در ذخيره گاه پارک ملی اورميه 448 آبادي با مجموع جمعيت 211000 نفر زندگي مي كنند .

تراز اكولوژيكي درياچه اورمیه به بيش از 1271 رسيد

مديردفتر حفاظت و بهره‌برداري منابع آب شركت آب منطقه‌اي آزربايجان غربي گفت: تراز اكولوژيكي درياچه اورمیه به يك‌هزار و 271.24 رسيده است.به گزارش گروه خبری تبریز سسی به نقل از خبرگزاری ها عزيز حسن‌زاده اظهار داشت

در سال جاري تراز اكولوژيكي درياچه اورمیه به يك هزار و 24 ،271 متر از سطح درياهاي آزاد رسيده و اين در حالي است كه اين ميزان در مدت زمان مشابه سال گذشته يك هزار و 63 ،272 از سطح درياهاي آزاد بود.

اين مسئول با اشاره به كاهش 39 سانتي‌متري آب درياچه اورمیه در سال جاري تصريح كرد: تراز آب درياچه اورمیه افت شديدي دارد و عمده دليل اين موضوع كاهش بارندگي‌ها است.

اين مقام مسئول خاطرنشان كرد: حداكثر تراز درياچه اورمیه يك هزار و 277.67 از سطح آب‌هاي آزاد است.

حسن‌زاده اذعان داشت: تراز اكولوژيكي درياچه اورمیه يك هزار و 274 مميز يك دهم از سطح آب‌هاي آزاد است.

وي تراز اكولوژيكي را خط بحران درياچه اورمیه عنوان كرد و گفت: با پايين آمدن تراژ اكولوژيكي درياچه اورمیه شوري اين درياچه به ميزان زيادي افزايش يافته و به تبع آن مضرات زيادي در بخش‌هاي مختلف براي ساكنان حوزه درياچه اورمیه ايجاد مي‌شود.

اين مقام مسئول با اشاره به منابع آب موجود در مخزن سدهاي استان يادآور شد: شش سد در آذربايجان غربي در حال بهره‌برداري بوده و ذخيره آب اين سدها 623 ميليون مترمكعب است كه اين ميزان در سال گذشته 740 ميليون مترمكعب بود.

حسن‌زاده ظرفيت سدهاي استان را يك هزار و 363 ميليون مترمكعب اعلام كرد و ابراز داشت: كمتر از 50 درصد حجم اين سدها پر است.

وي با بيان اينكه بيش از يك چهارم حجم سدهاي استان را حجم مرده تشكيل مي‌دهد خاطرنشان كرد: بر اثر كاهش بارندگي و خشكسالي‌هاي اخير شاهد كم شدن آب‌هاي سطحي در استان هستيم

http://tinyurl.com/33s49qm