۱۳۹۱/۱۰/۳۰

سدسازی عامل نابودی میراث انسانی – با نگرشی بر موضوع دریاچه اورمیه

اومود اورمولو
دره Omo که در اتیوپی واقع شده و جزء میراث بشری در سازمان جهانی یونسکو به ثبت رسیده محل زندگی بسیاری از قبایل محلی می باشد ولی پس از احداث 3 سد در این محل توسط شرکت های خارجی جزئی از میراث بشری با خطر نابودی مواجه می شود.
یونسکو دره Omo به عنوان زیستگاهی که باید حفاظت شود معرفی کرده است ولی متاسفانه پس از احداث 3 سد حیات این زیستگاه با خطر مواجه شده و در دنیا بسیاری از سازمانهای محیط زیستی و غیردولتی کامپانیاهای متعددی برای جلب نظر دوست داران محیط زیست به این میراث بشری آغاز کرده اند. احداث سدها از سال 2006 در منطقه آغاز گشته است و بر اساس نتایج تحقیقات منتشر شده با بهره برداری از سدهای ساخته شده حدود 200 هزار هکتار زمینهای منطقه به زیر آب خواهند رفت. 
بنا به منابع علمی ایجاد سد در منطقه مذکور سبب ایجاد تغییرات اقلیمی وسیعی در منطقه شده و سبب بروز خشکسالی خواهد گشت این خشکسالی در حالی می باشد که قبایل محلی نیز که از طریق کشاورزی امرار معاش می کنند با به زیر آب رفتن 200 هزار هکتار از زمین هایشان زیر آب با کمبود زمین برای کاشت مواجه شده و ناچار به کوچ اجباری خواهند شد. آب رودخانه Omo که از رود Turkana در کنیا تامین می شود باعث گذران زندگی حدود 300 هزار انسان محلی می گردد. در صورت تداوم ساخت سدها در منطقه بدون تردید قحطی در منطقه به ابعاد بزرگ تحقق خواهد یافت.
طی سالهای گذشته دو سد بر روی رودخانه Omo ایجاد شده که احداث دو سد مذکور نیز سبب ایجاد مشکلات متعددی برای قبایل محلی منطقه گردیده است. برای مثال پس از احداث و بهره برداری 2 سد مذکور قبیله Kwegu که از راه شکار امرار معاش می کردند به علت کاهش جانواران در منطقه مربوطه با کمبود غذا مواجه شده و به بیماری های واگیردار متعددی دچار گشتند که آمارهای قابل دسترسی حاکی از کشته شدن چندین عضو از این قبیله محلی می باشد. سازمانهای غیردولتی که با اعضای قبایل مذکور دیدار و مصاحبه داشته اند اثرات زیان بار سدها را چنین بازگو می کنند:
پس از ایجاد سدهای متعددی خاک قابلیت هایش را از دست داده و گوئی دچار بیماری و ضعف گشته بود. با کاهش آب در منطقه حیوانات نیز ملزم به کوچ اجباری گشته و اعضای قبیله نیز با علت کمبود شکار به بیماریهای متعددی دچار گشتند ...
با ایجاد سدها در منطقه دیگر سیلاب های طبیعی در منطقه جاری نشد ، در حالیکه به صورت طبیعی سیلاب ها برای کشاورزی منطقه بسیار مفید بودند. پس از ایجاد سدها در منطقه بارش باران به شدت کاهش یافت و دیگر سیلاب هائی را مشاهده نکردیم. 
قبایل محلی مذکور در حال جان دادن می باشند و بدون تردید در صورت تداوم سدسازی دیگر صدای پایکوبی و رقص های محلی در دره Omo مشاهده نخواهیم کرد.
در دیگر سو دولت اتیوپی زمینهای اطراف سدها را برای استفاده صنعتی و بعضاً کاشت نیشکر به شرکتهای چندملیتی موجود در منطقه فروخته که زمینهای مذکور از طریق آب پشت سدها آبیاری خواهند گشت. شرکتهای بین المللی از کشورهای ایتالیا، مالزی کره و ... برای سدسازی در این مناطق بسیار فعال اند. ساخت 3 سد جدید با ساپورت مالی منابع چینی و نیروی انسانی شرکتی ایتالیائی احداث خواهد شد. 
ما ملت ترک نیز به عینه مضرات ساخت سدهای بی حساب و کتاب در را در خشک شدن موضوع دریاچه اورمیه مشاهده نموده ایم، دریاچه اورمیه که میزبان نزدیک به 63 سد می باشد در حالیکه شریانهای ورودی به آن تماماً خشک شده اند و دریاچه در حال مرگ می باشد. همانطور که قبایل محلی با ساخت سدها دچار خسارتهای متعددی گشته اند مردم اورمیه، تبریز، اردبیل و به تمام معنا مردم آزربایجان جنوبی ملزم به کوچ اجباری خواهند شد و دیگر وطنی برای ترکان ساکن این جغرافیا وجود خارجی نخواهد داشت. بنا به نظر کارشناسان بی طرف جهانی و منطقه ای دولت ایران با ساخت سدهای متعددی بر روی شریان های آبی وارده بر دریاچه اورمیه مسبب اصلی خشکانیده شدن دریاچه اورمیه می باشد.