سد تلوار سبب زیر آب رفتن 18 اثر تاریخی بیجار آزربایجان خواهد شد

اومود اورمولو

بر اساس گفته های فرماندار شهر بیجار آزربایجان با آب گیری سد تلوار که در منطقه چنگ الماس واقع شده است بیش از 18 اثر تاریخی این منطقه ترک نشین به زیر آب خواهد رفت. 

کریمی ضمن انتقاد از عملکرد و عدم پاسخگوئی مجریان سدساز نسبت به زیر آب رفتن آثار تاریخی منطقه به مشکلات روستائیان نیز پس از آبگیری سد تلوار اشاره نموده و گفت: با آب گیری سد یاد شده 5 روستای دارای کسنه منطقه تماما زیر آب خواهند رفت و بی تردید کوچ اجباری تنها به سبب سدسازی می باید صورت پذیرد.

مجریان سدساز که تاکنون نسبت به خرید خانه های مسکونی روستائیان اقدام نکرده‌اند نیز مورد انتقاد فرماندار بیجار آزربایجان واقع گردید، وی در سخنانش اظهارداشت: بر اساس قانون، مجریان احداث سد، باید نسبت به پرداخت بهای دقیق خسارات کشاورزان و روستائیان پیش از آبگیری سد اقدام کنند که تاکنون تعلل و بی اعتنائی در این امر مشاهده می شود.

سدسازی های دولت ایران در آزربایجان جنوبی آثار زیانباری برای محیط زیست داشته به طوریکه خشکاندن بیش از 80% از دریاچه اورمیه بر اساس ساخت 73 سد یکی از بارزترین این نسل کشی های محیط زیستی می باشد. 

شهر بیجار آزربایجان دارای آثار تاریخی متعددی همچون قلعه بزرگ قم چقا(کتیبه قام چاقای یا قمچقای)،  پل تاریخی صلوات آباد،  بنای سنگی اوچ گۆنبد،  مسجد تاریخی خسرآباد،  تیمچه حاج شهباز خان، تیمچه امیر تومان متعلق به امپراطوری ترک صفوی، تپه نجف آباد، برج اشقون بابا، برج یئنگی ارخ، پل بیانلو، پل قجور، بازار تاریخی بیجار، تپه تاریخی دارغیاث، تپه امیر تومان، کوه نقارا، حمام تاریخی سوکند یا حسن آباد و صدها یادگار امپراطوران و سلاسله ترک می باشد که پس از بخشیدن این منطقه ترک نشین در راستای تقسیمات کشور جدید به استان کردستان به سبب مسائل سیاسی و تغییر بافت دموگرافی منطقه در جهت کردستانیزه کردن این منطقه زرخیر و تاریخی ترک نشین تمامی آثار فوق با بی مهری مسئولین دولت ایران مواجه شده و سدسازی در بیجار آزربایجان که سبب به زیر آب رفتن 18 اثر تاریخی این منطقه ترک نشین خواهد شد خود گویای وضعیت و نوع نگاه دولت و ملت حاکم بر این شهر ترک نشین می باشد. در اکثر منابع تاریخی منطقه ترک نشین و آزربایجانی استان های کردستان و کرمانشاه کنونی مجموعا آزربایجان افشار نامیده میشود، استان های یاد شده فعلی در برگیرنده بخش عظیمی از مطنقه ترک نشین شمال غرب ایران را تشکیل می دهند. امروزه اقلا یک چهارم تا یک سوم اراضی استان کردستان را نواحی ترک نشین و آزربایجانی تشکیل می دهند که شهرهای قروه، بیجار، گروس،سونقور و.. آزربایجان جزء مهمترین و اصلی ترین این مناطق ترک نشین می باشند. 

1- بايجار (بيجار، بيجر): كلمه ای تركی برگرفته از نام يكی از فرماندهان دوره امپراتوری تركی سلجوقی در اين منطقه از آزربايجان و به معنی شخص قدرتمند و ثروتمند می باشد.

2- قوروا (قروه، قروا، قوربا): كلمه ای تركی به معنی نهال نو، برگ تازه جوانه زده، همريشه با كلمه كؤرپه معاصر؛ نيز ظرفی چرمی برای حمل آب. قوروا به زبان مغولی به معنی عدد سه است.

3- ساققيز (سقز، ساغيز): كلمه ای تركی به معنی صمغ به مناسبت وجود درختان ون (حبه الخضر) در اطراف اين شهر.

4- سونقور (سنقر، سونقار، ....): كلمه ای تركی برگرفته از نام يكی از فرماندهان دوره امپراتوری تركی سلجوقی در منطقه و به معنی نوعی باز و عقاب درشت و نيرومند.

خشک شدن دریاچه اورمیه تبعات غیرقابل جبرانی بهمراه دارد

اومود اورمولو

ناصر آق بنیانگذار پژوهشکده آرتمیا و آبزیان دانشگاه شهر اورمیه در مصاحبه‌ای که با خبرگزاری دولتی فارس داشته به تبعات جبران ناپذیر خشکاندن دریاچه اورمیه اشاره نموده است.

بنا به گفته ایشان برداشت نمک از دریاچه اورمیه ضرور بوده و در حال حاضر با توجه به خشک شدن منطقه وسیعی از دریاچه اورمیه می توان و می باید برداشت وسیع نمک را آغاز نمود، نتایج بررسی های صورت گرفته نشان از ضخامت نمک در بعضی از مناطق به بیش از 1 متر می باشد. 

ناصر آق علت افزایش رسوب گذاری نمک در بخش های شمالی و شرقی دریاچه اورمیه را عمق بیشتر پسروی بیان نموده است. حتی ایشان ادعا نموده‌اند که در عرض 15 الی 20 دقیقه در صورت نگاه مستمر به آب دریاچه اورمیه می توان به راحتی تشکیل توده‌ها نمک را در سطح آب دریاچه مشاهده نمود. با بزرگتر و سنگینتر شدن توده‌های نمکی موجود در سطح آب دریاچه ا ورمبه رفته رفته نمک ها به کف دریاچه سقوط نموده و نمک های رسوب یافته به تدریج با کف دریاچه در هم آمیخته و به عمق های بیشتر نیز کشیده میشود.

بر اساس گفته های ایشات رسوب گذاری و روند خشک شدن دریاچه اورمیه فرسایش و ساییده شدن نمک های دریاچه اورمیه توسط ریزگردها و طوفان های نمکی آغاز کشته و ریزگردهای نمکی برای حیات انسان و حیوان می توان مشکلات بزرگ و متعددی را ایجاد کند. با شروع طوفان های نمکی دریاچه اورمیه نخستین خسارت به کشاورزان منطقه وارد خواهد شد چونکه ریزگردهای نمکی زمین ها را شور کرده و روی برگ های گیاهان خواهند نشت که به تدریج سبب از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه خواهد شد. در عین حال ایشان پیامدها و مشکلات انسانی ناشی از خشک شدن دریاچه اورمیه را نیز با مثال خشک دریاچه آرال و پیامدهای وخیم انسانی‌اش مرتبط و مشابه دانسته‌اند.

دریاچه اورمیه بر اثر سدسازی های دولت ایران در آزربایجان جنوبی که اکنون بالغ بر 73 سد می باشد خشک گردیده است.