شواهد تغییرات اقلیمی در یک تصویر

تصویر زیر یکی از کارهای خوبی است که برای نشان دادن پیامدهای تغییرات اقلیمی تهیه شده است. در این تصویر به افزایش رطوبت هوا، افزایش دمای سطح و فراز اقیانوس ها، افزایش سطح دریا، کاهش یخ های قطبی و یخچال های طبیعی، تغییر فصول، مهاجرت گونه های زیستی و جابجایی و  کاهش پوشش جنگلی اشاره شده است. اگر دوست دارید تصویر را با کیفیت بالاتر دریافت کنید به لینکی که در انتهای مطلب درج کرده ام مراجعه نمایید

در همین رابطه تصویر دیگری هم هست از  به هفت متغیر اقلیمی در حال تغییر اشاره می کند

منبع تصویر اول

http://tinyurl.com/27jy6wc

منبع نوشته

http://tinyurl.com/2cyu8k6

Study of Lake Urmia Level Fluctuations

Study of Lake Urmia Level Fluctuations and Predict Probable Changes Using
Multi-Temporal Satellite Images and Ground Truth Data Period (1976-2010)
New Challenge about Climate Change or Human Impact

Mohsen Ahadnejad Reveshty
Assistance Professor, Dept. of Geography, Zanjan University, Iran  
ahadnejad@gmail.com
Yoshihisa Maruyama 
Associated Professor, Chiba University, Japan 
ymaruyam@tu.chiba-u.ac.jp
Abstract : 
Lake of  Urmia is the largest saline lake inside Iran and the second saline lake in the world after 
Dead  Sea,  that  average  area  about  5000  km2  is  located  in  northwestern  South Azerbaijan (Iranian Azerbaijan) .
Urmia or (Turkish Language: اورمو, Urmu, Orumiyeh, Urmiye, Urmiya) is a city in Northwestern South Azerbaijan (Iranian Azerbaijan) and the capital of West Azerbaijan Province. The city lies on an altitude of 1,330 m above sea level on the Shahar Chaye river (City River). Urmia is the 10th populated city in iran and 2nd of Azerbaijanian Turks provinces after Tabriz. Urmia is the trade center for a fertile agricultural region where fruit (Specially Apple and Grape) and Tobacco are grown. An important town by the 9th cent. Urmia was seized by the Oghuz Turks (11th cent.), sacked by the Seljuk Turks (1184), and later occupied a number of times by the Ottoman Turks.
The name Urmia or Urmu is thought to have come from Sumerian tongue, the earliest known civilization in the world located in southern Mesopotamia. Ur was a principle Sumerian city. Urmia, situated by a lake and surrounded by rivers, would be the cradle of water. The population of Urmia is predominantly Azerbaijanian Turks (over 90%), but with Kurdish,Assyrian and Armenian minorities.
In  recent  years  this  lake 
levels  affected  natural  and  human  factors,  including  successive  droughts  in  the  region  and  the 
construction  of  dams  and  the  indiscriminate  exploitation  of  water  resources  in  the  Basin .The  Lake 
surface changes that severe fluctuations from 5278 km2 in 1976 has been reached to about 3107.7 km2 in
2009 . 
In this paper, using multi-temporal satellite images, including MODIS, ETM+, TM, MSS images,
fluctuations  assessment in Urmia Lake in 1976-2009 with using the 18 image series in August and also 
using ground truth data methods from water level Lake of  Urmia has been studied. 
In  order  to  probable predict  changes  in  the  lake  in  the  coming  years  with  regard  to  continuous 
fluctuations  occurred  at  this  stage,  Markov  chain  and  cellular  automata  methods were  used .Based  on
results probable survival value for the lake in next ten years has been estimated about 64 percent .Also for
evaluation  of  role  each  of  the  natural  factors,  including  climate  change  and  human  impact  as  major 
challenges discussed in this paper was investigated. 
Key word: Urmia Lake, Fluctuations, GIS, Satellite imagery, Markov Chain

Introduction
Features and phenomena in the Earth's surface were changed due to over time, the lakes as 
one  of  these  phenomena  and  due  to  having  a  closed  environment is  not  exception  and  due  to 
climatic  changes  such  as  reduced  rainfall  and  increased  temperature  and  uncontrolled  use  
of  surface  water  resources  in  watershed  areas  in  agriculture,  industrial  and  drinking  ever  level 
they  are  exposed  to  change .Supervision  and  monitoring  changes  in  these  lakes  should  be 
considered as  important  in  the  national  and  regional  development  and  natural  resource 
management .Currently  monitoring  the  coastal  areas  and  extraction  of  water  level  changes  at 
different intervals is an infrastructure research of interest because the coastal zone management 
and  dynamic  nature  of  such  sensitive  ecological  environments  need  to  accurate  information 
about  the  various  intervals(Rasoli,2007).  Among  the  remote  sensing  data  are  considered  as 
useful tools for the continuously monitoring and sequentially compared with traditional methods .
With  regard  to  temporal  resolution  from  half  days  to  one  month,  and  spatial  resolution  of  less 
than  one  meter  to  several  kilometers  and  multi-spectral  resolution  of  this  data  and  applying 
mathematical and statistical methods to detection of changes, the satellite image has become as a 
valuable  resource  for  earth  sciences  specialist for  studying  earth  surface  and  its  changing
(Ahadnejad, 2010)
In  the  field  of  application  satellite  images  to  monitoring  of  lakes  and  lagoon  surface
changes much research that is most important, they note : 
Ahadnejad  et  al(2010),  in  paper  entitled  “Detecting  and  Environmental  Assessment 
of Spatial Changes of Hamun-E-Saberi Lagoon Using Satellite Imagery and GIS studied these 
lagoon in the period of 1976-2008 using LANDSAT and MODIS satellite images and analyzes 
them with utilizing the Normalized Difference Water Index (NDWI) during the August months, 
to assess and evaluate its spatial variations .Al Sheikh et al (2007), in article entitled "coastline 
change  detection  using  remote  sensing "study  changes  in  coastline  Urmia  Lake  during  1989, 
1998  and  2001  and  paid  to  utilizing  Landsat  satellite  images  and  processing  them  Coastline 
change  detection  is  about  Urmia  Lake .Ma  and  Wan  (2007),"change  in  area  of  Ebinur  Lake 
during the 1998-2005", they used indicators such as NDWI for detection of water level changes 
in  this  lake .Rasoli  et  al (2007),  in  paper  “monitoring  of  Urmia  Lake  Water  level  fluctuations 
using  multi-temporal  satellite  images  processing .Qulin  TAN  et  al  (2004),  in  paper  entitled "
measuring  Lake  water  level  using  multi-source  remote  sensing  combined  with  hydrological 
statistical data for changing Poyang Lake in China and etc. 
In  this  paper  using  multi-temporal  satellite  images  such  as  MSS,  TM,  MODIS  data  and 
using Normalized Difference Water Index (NDWI), firstly occurred changes detected in Urmia 
Lake  and  then  using  data  such  as  water  level  measured  in  ground  stations  and  the  amount  of 
rainfall and water input to the lake to the trend of modeling with integrated remote sensing data 
and  ground  truth  data  and  ultimately  Urmia  Lake  drying  reasons  will  be  discussed  in  recent 
years. 
Study Area 
Urmia  Lake  as  the  largest  water  body  in  Iranian  plateau  is  located  between  two  major 
provinces of East Azerbaijan and west Azerbaijan .The lake is bounded between 37°5´ -38°16´
latitudes  and  45°01´ -46°  longitudes  at  1275  m  above  sea  level .Its  surface  area  ranges  from  
4750  to  6100  km2  and  the  average  and  greatest  depths  account  for  6  and  16  m,  respectively
(Azari Takami, 1993) .More than 20 permanent and seasonal rivers as well as a few submarine 
streams  and  springs  feed  the  lake .Average  salinity  of  the  lake  ranges  between  220-300 mg/lit
depending  upon  temporal  and  spatial  conditions, in  recently  years  it  arrived  more  than  380 
mg/lit. Due to the ecological heritage of Urmia Lake it is recorded as a protected habitat in the 
world by the United Nations. 
Material and methods 
-Material 
The  data  used  in  this  paper  refer  to  August  month  that  acquired  from  Landsat  and  Terra 
satellite sensors data. Table and figure 1 shows characteristic of data used in this paper.  
Table1 :The characteristic of data used in this paper 

Also  in  this  paper  ground  truth  data  such  as  daily  water  level  data  that  measured  in  during  
1976-2009 by east and west Azerbaijan water organizations in ground station at Sharaf khaneh 
and  Golmankhaneh  ports .Statistics  related  to  rainfall  and  water  volume  input  to  the  lake  are 
other data that used in this paper .Table 2 shows summarized data used in this article.  
Table 2 :The summarized ground truth data form Urmia Lake 

Fig1: Satellite image of Lake Urmia in during 1976 - 2009 

Methods 
-Image processing : 
There  are  many  methods  for  detecting  of  changes  with  using  satellite  images  such  as 
subtraction  images,  and  ratio  and  difference  method,  supervised  classification,  vector  change 
analysis (VCA), indices and normalized difference ...mentioned. 
For  detecting  of  occurred  changes  in  this  study  satellite  images  of  the  area  and  available 
resources, including U.S .Geological Survey were collected .After the initial corrections such as 
geometric and radiometric correction changes detection of water level changes has been applied . 
Since  the  separation  of  water  bodies  on  satellite  imagery  is  done  carefully  and  high 
accuracy in compared with other phenomena in the earth surface .In this paper for separation and
detection of water from other phenomena, normalized difference water index were used .In this 
index  by  using  near  and  middle  infrared  bands  in  the  TM  and  ETM  sensors,  green  and  near 
infrared  bands  in   MSS  sensor  and  middle  infrared  and  short  wave  in  MODIS  sensor  and 
applying ratio and difference method water bodies has been separated from other phenomena's in
case study area .The equation number 1 to 3 show normalized difference water index for satellite
data are used in this paper. 

Based  on  normalized  difference  water  index  images  produced  by  this  index  value  for  water 
levels  towards  desire  to +1  value  and  for  other  surface  without  water  towards  desire -1  value.
Fig 2 shows images resulting from applying this index for Urmia Lake. 
- Trend Analaysis  
The other object of this paper is to predict the trend of land use changes in the future .Many
methods can be applied  to  predict  the  trend .In  this  paper,  two methods are  used.  Fig3  shows 
trend change map of Urmia Lake in during 1976-2009. 
(1) Markov chain 
The  Markov  chain  method  analyzes  a  pair  of  water  classification  images  and  outputs  a 
transition probability matrix, a transition area matrix, and a set of conditional probability images .
The transition probability matrix shows the probability that one class will change to the others .
The transition area matrix tells the number of pixels that are expected to change from one class 
to the others over the specified period . 
The conditional probability images illustrate the probability that each class type would be
found after a specific time passes. These images are calculated as projections from the two input 
land  cover  images .The  output  conditional  probability  images  can  be  used  as  direct  input  for 
specification of the prior probabilities in Maximum Likelihood Classification of remotely sensed 
imagery (such  as  with  the  MAXLIKE  and  BAYCLASS  modules) .A  raster  group  file  is  also 
created listing all the conditional probability images . 
In this study, a series of image processing was performed to predict the trend of Urmia
Lake change in 2019 . 

Fig2 :Images resulted from NDWI reclassify for separated land from water (1976-2009)  
(2) Combination of Cellular Automata and Markov Chain 
To  know  the  changes  that  have  occurred  in  the  past  may  help  to predict  future  changes .
Combination of Cellular Automata and Markov Chain is often employed to predict Urmia Lake
change estimation . 
In order  to  predict  the  trends of  Lake Changes, first  1976  and  2009 Lake  Map was 
analyzed with Markov Chain .Then, combined method of Cellular Automata and Markov Chain 
was  used  for  forecasting  land  use  change  in  2019 .According  to  the results Urmia  Lake areas
decrease  from 3107.78  Km2  in  2009  to 2095.44 km2  in  2019.  Fig4  shows  predicted  map 
of Urmia Lake in 2019 . 
The results of satellite images processing show that most changes occurred in the southern 
and eastern part of lake that indicates the water depth is low in these areas compared with other 
areas of the lake .The lowest lake retreat occurred in the north and northwest of lake. However
high the river water from flowing into the area to the lake but not much depth of water in these 
areas has caused a retreat in this section are vertically regions and less in these regions compared
with southern parts of East coverts to salty land . 
Notable  in  recent  years  especially  in  2008  and  2009  connecting  the  Aspire  and  Ashk 
islands in the middle part of Urmia Lake has caused this intensification and increasing areas of 
salt  in  this  area .The  resulting  map  method  based  on  Markov  chain  and  the  Cellular  Automata  
with the likely trend of the islands of the East Lake are connected to the land where the eastern
and  southern  areas  of  the  lake  completely  dry  and  this  can   be  associated  irreparable 
environmental effects.  

Change trends analysis using ground truth data and image processing 
Based  on  existing  data  in  Table  2  can  be  realized  that Urmia  Lake long-term  average 
water level in the periods 1976-1998 about 1276.042 m above sea level, except in 1998 than the 
long-term  average  of  about  0.365  m  high  in  the  rest  of  the  years.  From  1999  to  2009  the  lake 
water level has fallen and garlic to the long-term average of about 4.898 meters has decreased. 
Based  on  the  predictions  done  based  on  time  series  method  if  this  trend  continues  to  be  in  the 
lake water level in 2019 decreased to 1267 meters and this will mean that the level of the lake 
with an average long-term reduction of about 9 m. Figure 5 shows graphs of Urmia Lake water 
level trend. 
Reducing  the  lake  water  level  will  be  reduced  lake  area.  Especially  in  the  southern  half  and 
eastern  parts  of  the  lake  that  available  evidence  shows  to  be  shallow  in  these  areas  than  the 
northern half of the lake. According to the results obtained from satellite image processing in the 
long term average lake area of about 5277 sq. km area is that from 1999 to 2009 had reduced the 
garlic  so  the  lake  area  in  2009  reached  approximately  3107  sq.  km  with  average  long-term
reduction of about 2119 sq. km. Based on the analysis carried out using the Markov chains and 
Cellular  Automata  analysis  and  time  series  until  2019  this  trend  with  regard  to  the  lake  area 
decreased by approximately 2000 square kilometers. Figure 4 shows predicted changes in 2019
and  also  figure 6  show  trend  graphs  area  of  Urmia  Lake  also  figure  7  shows  comparison 
between water level and area in Urmia Lake.   

Fig7: The comparison plot between Water Level and Area (KM2)     
The main Factors in reducing of Urmia Lake water level  
Data  of  rainfall  in  Table  2  shows  that  the  long-term  average  rainfall  in  the  Basin  of 
Urmia Lake is about 281 mm. During 1998 to 2001 for three consecutive years the amount of 
rainfall markedly decreased in the years 1998-1999 and reaches about 165 mm. this decreasing 
in  rainfall  is  starting  point  in Lake  water  level  reductions.  Because  of  concern  that  has  caused 
droughts in dams  after  this  year  will  be  built or existing  dams  will  be save  water. During  after 
2001  significantly  on  the  amount  of  rainfall  in  Urmia  Lake  basin  been  increased and  many 
long-term average of these years has been even higher. Then with consider to statistics such as 
rainfall,  climate  change  has  been  not  considered  only  factor  in  Urmia  lake  water  level 
reductions. But also uncontrolled use of water resources in the basin has led in recent years; the
lake  water  level  was  decline. Finally,  we  can  say  that  the  role  of  human  factors  and  impacts  
is more than natural factors in the destruction of lake. 
Conclusion  
The results of this paper shows that human effects and uncontrolled exploitation of water 
resources  has  caused  the  water  level  of  the  Urmia  Lake  suffered  a  sharp  drop  during  the  last 
decade  so  that  this  period   approximately  5  meters   reduced  lake  water  and  lake  area  of  5200 
square  kilometers  in  1998  reduced to  about  3107  square  kilometers  in  2009.  According  to 
analysis conducted in this paper include the use of  Markov Chains, Cellular Automata and time 
series if this trend continues, lake area in 2019  will be reduced to about 2000 sq. km. The issue 
that  caused  irreparable  environmental  effects  of  increased  salt  in  the  region,  the  loss  of 
agricultural  lands  adjacent  to  the  lake  of  salt  transport  by  the  winds  and  thus  cause  large 
economic losses will be happen in this region. on other hand reduce the water level increases the 
amount  of  saturated  salt  water  will  face  that  the  amount  currently  reached  380  mg/lit,  causing
destruction of the only existing live Artemia in the lake that as food for migratory birds. 
Also in this article the role and importance of remote sensing data and processing them 
for  purposes  such  as  monitoring  and  continuous  monitoring,  even  during  the  days,  weeks  or 
months can be considered the traditional methods no such ability and speed to act and sometimes
due to natural and human problem is not possible quickly data collecting. References
[1]Ahanejad,M and et al,2010.  Detecting and Environmental Assessment of Spatial Changes of Hamun-
E-Saberi Lagoon Using Satellite Imagery and GIS, ICEST2010,Bagkok, Thailand, April2010. 
[2]Ahanejad,M and et al, 2010. Evaluation and forecast of human impacts based on land use changes
using multi-temporal satellite imagery and GIS: A case study on Zanjan, Iran Journal of the Indian
Society of Remote Sensing , Pages -659-669 
[3]Alesheikh, A and et al, 2007. Coastline change detection using remote sensing, Int. J. Environ. Sci.
Tech., 4 (1), pp.61-66. 
[4]Azari Takami,G.,1993. Uraemia Lake as a valuable source of Artemia for feeding sturgeon fry.J.Vet,
Fac, Univ, Tehran,47.2-14. 
[5]Cosh, M., E. R. Hunt, Jr., T. J. Jackson, and T. M. Yilmaz, 2009. SMEX04 Landsat TM/ETM+ NDVI
and NDWI. Boulder, Colorado USA: National Snow and Ice Data Center. Digital media. 
[6]Gu, Y., Hunt, E., Wardlow, B., Basara, J.B., Brown, J.F., Verdin, J.P,2008. Evaluation of MODIS
NDVI and NDWI for vegetation drought monitoring using Oklahoma Mesonet soil moisture data.
Geophysical Research Letters 35.
[7]http://www.azarwater.ir/MSathi_Rpt.asp
[8]http://www.agrw.ir/Farsi/Orumieh.asp?Id=11#P-1-1
[9]Liu  Cheng-lin,  Wu  Jian-jun,  2008. Crop  Drought  Monitoring  using  MODIS  NDDI  over  Mid-
Territory of China, International Geoscience & Remote Sensing Symposium. 
[10] Mcfeeters,S.k, 1996. The use of the Normalized Difference Water Index (NDWI) in the delineation of
open  water  features , International  Journal  of  Remote  Sensing,  Volume  17,  Issue  7 May  1996  , 
pp.1425-1432. 
[11] Ma,M  and  et  al,  2007.  Change  in  area  of  Ebinur  Lake  during  the  1998-2005  period  ,  International 
Journal of Remote Sensing, Vol.28,No.24, pp.5523–5533. 
[12] Maktav,  D  and  et  al.  Landsat  Thematic  Mapper  Monitoring  Lake  Salda  in  Turkey  ASPRS  ACSM,
1994. 
[13] Qulin  TAN,  Siwen  Bi,  Jiping  Hu,  Zhengjun  Liu,  2004.  Measuring  Lake  water  Level  Using  Multi-
source  Remote  Sensing  Combined  with  Hydrological  Statistical  Data,  Geosciences  and  Remote 
Sensing Symposium. 
[14] Rasoli, A and et al, 2007. Monitoring of Urmia Lake water level fluctuations using multi-temporal
satellite images processing.J, Modaress, No2, summer 2007. 
[15] Robert Gilmore Pontius Jr. and Hao Chen, 2008. "Land Change Modeling with GEOMOD", Clark
University.  
[16] Ronald Eastman J, 2008. "Idrisi Andes Tutorial ", Clark University.  
[17] Wang,  S  and  et  al,  2005.  Suspended  Substance  Content  Inversion  in  Lake  Taihu  Using  Remote 
Sensing Data, Geosciences and Remote Sensing Symposium.

احیای دریاچه اورمیه در حد شعار باقی مانده است

معاون هماهنگی و ترویج سازمان جهاد کشاورزی آزربایجان غربی گفت: احیای دریاچه اورمیه در حد شعار باقی مانده است و این شعارها به شعور تبدیل نشده و لازم است شعارها را به شعور تبدیل کنیم.

مسیحا مدنی امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اورمیه اظهار داشت: بحران دریاچه اورمیه باید به صورت ریشه‌ای مورد توجه قرار گیرد. 

وی با تاکید بر حفظ منابع طبیعی و زیستی استان، تصریح کرد: همزمان با احیای دریاچه اورمیه باید بتوانیم به مسائل به صورت ریشه‌ای نگاه کنیم و به صورت همزمان به فکر حفظ منابع طبیعی و زیستی استان باشیم. 

این مقام مسئول افزود: توجه به پوشش گیاهی و محیط زیست یکی از مواردی است که نباید در اجرای برنامه‌های احیای دریاچه اورمیه از آنها غافل باشیم 

مدنی با بیان اینکه در عمل نسبت به محیط زیست کم‌توجهی می‌شود، خاطرنشان کرد: در بحث واگذاری اعتبارات و در حوزه عمل شاهد کم‌توجهی به محیط زیست هستیم.

وی با بیان اینکه در بحث اعتبارات لازم برای دریاچه اورمیه دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط باید از اعتبارات سازمان و اداره خود هزینه کنند، ابراز داشت: در این زمینه هر دستگاه برنامه‌های احیای دریاچه را از محل اعتبارات آن دستگاه هزینه کند اما در سازمان جهاد کشاورزی حتی برای ارائه آموزش‌های لازم در بخش کشاورزی و برنامه‌های ترویجی با کمبود اعتبار مواجه هستیم و امکان اینکه از اعتبارات سازمان برای اجرایی کردن برنامه‌های احیای دریاچه اورمیه هزینه کنیم بسیار دشوار است. 

این مقام مسئول اعلام کرد: در تمام کارهای محوله به سازمان، نمی‌توان دریاچه را نیز نجات داد. 

مدنی با بیان اینکه شعارهای خوبی در این زمینه وجود دارد، گفت: این شعارها به شعور تبدیل نشده و لازم است شعارها را به شعور تبدیل کنیم. 

وی اظهار داشت: سمینار و جلساتی برای این منظور تشکیل می‌شود اما با وجود تمام این جلسات و سمینارها نیاز به حمایت مسئولان کشوری و استانی برای پیشبرد برنامه‌های احیای دریاچه اورمیه است.

نمك در بدن فلامينگوهاي درياچه اورميه كريستاليزه شده است

معاون مدير ملي حفاظت از تالاب‌هاي ايران گفت: در پي بحران درياچه اورميه نمك در بدن فلامينگوهاي درياچه اورميه كريستاليزه شده است.

به گزارش خبرگزاري فارس از اورميه، محسن سليماني روزبهاني ظهر امروز (سه‌شنبه) در سمينار بررسي مسائل حوزه آبريز درياچه اورميه كه در سالن جلسات سازمان جهاد كشاورزي آزربايجان غربي تشكيل شد، اظهار داشت: به واسطه غلظت بالاي نمك در درياچه اروميه زنگ خطر جدي براي فلامينگوها و حيات وحش اين درياچه ايجاد شده كه پرواز را از آنها مي‌گيرد. 

وي تصريح كرد: در سطح كشور در بحث تالاب‌ها رقابت بين كاربرهاي مختلف از نظر نياز آبي وجود دارد چرا كه در برنامه‌ريزي بلندمدت توسعه‌اي نياز تالاب‌ها را به صورت جدي مورد بررسي قرار نمي‌دهيم. 

اين مقام مسئول به تغييرات كاربري اراضي در حوزه تلاب‌ها اشاره كرد و افزود: تخليه فاضلاب شهري و روستايي و خشكسالي، تالاب‌ها را تحت تاثير قرار مي‌دهد. 

سليماني روزبهاني به پيامدهاي ايجاد شده ناشي از بحران موجود در درياچه اورميه اشاره كرد و گفت: درياچه آرال 15 برابر درياچه اورميه وسعت داشت كه نقش طرح‌هاي توسعه در ايجاد بحران اين درياچه 94 درصد بود. 

بحران درياچه اورميه سبب تغيير زمان‌بندي فصل‌ها مي‌شود 

وي اعلام كرد: افزايش نمك و مواد شيميايي در هوا بر اثر خشك شدن درياچه اورميه سبب ايجاد تغيير زمان‌بندي فصل‌ها، افزايش ابتلا به سرطان، افزايش روزهاي بدون باران و تغيير در زمان كشت و برداشت مي‌شود. 

اين مقام مسئول با بيان اينكه تالاب پريشان در استان فارس از مهم‌ترين اكوسيستم‌هاي آب شيريني دنيا است، گفت: در حال حاضر عمده طرح‌هاي حفاظت از تالاب‌هاي ايران در زمينه احياي تالاب‌هاي درياچه اورميه و ‌تالاب پريشان است. 

سليماني روزبهاني اظهار داشت: درياچه اورميه مابين سه استان آزربايجان غربي، آزربايجان شرقي و كردستان قرار دارد و بر اثر طرح‌هاي توسعه انجام گرفته در اين سه استان، در حال حاضر وضعيت درياچه اورميه بحراني است. 

وي عمده عوامل موثر در بحران درياچه اورميه را طرح‌هاي توسعه‌اي و سدهاي احداث شده و در حال احداث عنوان كرد و افزود: عدم برنامه‌ريزي مناسب سبب نوسانات آبي درياچه اورميه شده است به طوري كه متوسط تراز آبي درياچه اورميه 127.37 مترمكعب است و اين در حالي است كه در حال حاضر حتي در متوسط‌‌‌ترين وضعيت نيز قرار نداريم و آب درياچه اورميه سه متر پايين‌تر از تراز اكولوژيكي آن است. 

اين مقام مسئول تصريح كرد: بايد منتظر كاركرد اكولوژيكي مناسب باشيم و اين در حالي است كه حداقل تراز الكولوژيكي درياچه اورميه بايد 127.1 متر مكعب باشد كه در حال حاضر اين ميزان به 127.5 مترمكعب رسيده است. 

طرح حفاظت از تالاب‌هاي ايران تدوين شده است 

معاون مدير ملي طرح حفاظت از تالاب‌هاي ايران با اشاره به تدوين طرح حفاظت از تالاب‌هاي ايران، گفت: ‌در راستاي برنامه‌هاي تدوين شده در اين زمينه مديريت طرح را پيش مي‌بريم و در اين راستا حفظ اكوسيستم با ارزش طبيعي، هدف اصلي ما است. 

سليماني روزبهاني با اشاره به اقدامات انجام گرفته در حفاظت از محيط زيست در سال‌هاي گذشته، اظهار داشت: در نخستين نسل از اكوسيستم‌هاي حفاظت شده استفاده از سيم خاردار مورد توجه قرار گرفته بود كه اين موضوع به دليل ناكارآمد بودن كارساز نبود چرا كه مردم به دنبال معيشت خود براي تخريب محيط زيست و شكار دست مي‌زدند. 

وي تصريح كرد: اين موضوع تعارض بي‌پايان را در بين مردم، دولت و منابع طبيعي ايجاد كرد و بر اين اساس و به خاطر عدم موفقيت، بحث مديريت زيست بومي مطرح شد كه در آن حفاظت و مديريت همزمان با بهره‌برداري پايدار مدنظر قرار مي‌گيرد. 

اين مقام مسئول با بيان اينكه ايران عضو كنوانسيون تنوع محيط زيست است، افزود: با توجه به اينكه ايران عضو كنوانسيون تنوع محيط زيست است، بايد مديريت اكوسيستمي نيز در درياچه اورميه و تالاب‌هاي آن اجرايي شود. 

سليماني روزبهاني با بيان اينكه در اين راستا 23 تالاب در سايت رامسر ثبت شده است، گفت: در ماده 67 قانون برنامه ‌توسعه اجرايي كردن مديريت زيست محيطي مطرح است كه همه اين تعهدات در مجامع بين‌المللي مطرح شده و در حال اجرايي كردن پروژه‌ها هستيم. 

وي با بيان اينكه ايران داراي 100 ايستگاه تالابي و 80 تالاب بين‌المللي است، اظهار داشت: بحران در تالاب‌ها اثرات فرامنطقه‌اي را سبب مي‌شود و طرح حفاظت از تالاب‌هاي ايران بين سه مرجع حفاظت محيط زيست، برنامه توسعه ملل متحد و صندوق بين‌المللي محيط زيست انجام مي‌شود. 

طرح ملي حفاظت از تالاب‌هاي ايران داراي سه سايت مطالعاتي است كه درياچه اورميه يكي از اين سايت‌ها محسوب مي‌شود و از اين سه سايت، درياچه اورميه با توجه به كاهش 94 درصدي ورودي آب به خاطر طرح‌هاي توسعه در وضعيت بحراني قرار دارد

منبع 

http://tinyurl.com/2vcjvrt 

در سال 2015 دریاچه اورمیه 2 متر کاهش ارتفاع سطح آب خواهد داشت

بر اساس داده های آماری سالیانه از روند کاهش ارتفاع سطح آب دریاچه اورمیه که در تابستان سال جاری محقق شده و بر اساس نموادار خروجی بالا که مشاهده می فرمایید استفاده از داده های میانگین سالانه پیش بینی خوش بینانه ای را ارائه می کند در حالی که اگر از داده های با فرکانس بالاتر استفاده شود پیش بینی انجام شده برای سال 2015 حدود 2 متر بیشتر است. به عبارت دیگر اگر پراکندگی و تغییرات ماهانه و فصلی ارتفاع سطح آب دریاچه ی اورمیه را در نظر بگیریم باید در انتظار کاهش بیشتری در سال های آینده باشیم و این یعنی تسریع  روند خشک شدن و از دست دادن دریاچه اورمیه.

دریاچه اورمیه در حال جان دادن می باشد ولی هنوز تفاهم نامه ها و اعمال سخنان ذکر شده در روی کاغذ مانده و جامه عمل به خود ندیده اند.  

اصل 50 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:

در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسلهای بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می‌گردد. از این رو فعالیتهای اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است.

منابع: تحقیقات آقایان محسن احمدی نژاد (از دانشگاه زنجان  و یوشیحا ماریوما از دانشگاه ژاپن، به زبان انگلیسی) و بهروز حسنی 

عکس هایی از طبیعت و محیط زیست آفریقا

  عکس هایی از وبلاگی در حوضه منابع طبیعی و زیست محیطی که البته متاسفانه دیگر بروز نمی شود از دریچه دوربین و نگرش متفاوت به محیط زیست آفریقا 

وبلاگ منابع طبیعی و زیست محیط یک عکاس آفریقایی که چندین عکس زیبا این عکاس خلاق را در زیر مشاهده می کنید. برای دیدن نگرش این عکاس به طبیعیت و محیط زیست می توانید به وبلاگ شخصی این هنرمند که در زیر آمده مراجعه کنید

http://photo-africa.blogspot.com

فکری برایش بکنیم! عروس آزربایجان (دریاچه اورمیه) در حال احتضار است.

یاشار اؤلمز 

دریاچه اورمیه دیگر آن دریاچه سرحال و پرآب قدیمی نیست که با دیدن گردشگران موج می زد، عروس آزربایجان به یک شوره زار و نمک زار تبدیل شده و گردشگران نه برای گردش بلکه برای عیادت و دیدن نابودی او سرازیر آذربایجان می شوند. وقتی به دیدنش می آیید برایش یک بطری آب بیاورید چراکه پزشکان علاج او را، مانند هر انسان و موجود تشنه ای در آب می بینند، این تنها خواسته آزربایجان است از شما، برای حفظ پاره تنش.

اما مساله این است که غصه خوردن مردم و مسؤلان چاره کار نیست و دریاچه اورمیه را از مرگ حتمی نجات نمی دهد. این یک واقعیت است که دریاچه اورمیه، اگر فکری برایش نشود به یک شوره زار نمک تبدیل می شود و با مرگ دریاچه اورمیه باید شاهد مرگ فلامینگوهای مهاجری هم باشیم که از این دریاچه زیبا بعنوان زیستگاهی برای خود استفاده می کنند که البته باید بگوییم که استفاده می کرده اند چرا که با مشکلاتی که برای این دریاچه بوجود آمده دیگر پرنده مهاجری برای این دریاچه باقی نمانده است.

در ماههای ميانی سال 1358 مدير کل وقت راههای آزربايجان تصميم مي گيرد که راه ميان گذری در درياچه اورمیه به منظور سهولت ارتباط بين اورمیه و تبريز احداث شود. با سرعتی باور نکردنی عمليات اجرايی از ساحل غربی آغاز می شود.  همچنان که سنگريزی از ساحل غربی ادامه می يابد، از ساحل شرقی نيز عمليات اجرايی با تغييری در طرح اوليه پی گيری می شود. جاده اوليه به بزرگراهی با چهار باند و به عرض 25 مترتبديل و در زمان کوتاهی قسمت های اوليه آن اجرا می شود. با نزديک شدن به قسمت های ميانی درياچه، سرعت عمليات به نحو چشمگيری کاهش می يابد. علاوه بر افزايش عمق درياچه، طرح با مشکل ديگری نيز مواجه می شود، عمق بستر لجنی به شدت افزايش يافته و به 200 متر می رسد و حتی در قسمتی حدود 1000 متر تخمين زده می شود. 14 کيلومتر ساخته شده و امکان احداث يک و نيم کيلومتر باقيمانده ميسر نيست. پس از سال ها در سال 1368 پل شناوری مشابه پل های شناور جزيره مجنون که در زمان جنگ استفاده می شد، بين دو قسمت نصب شد. در همان سال بدليل خوردگی شديد و شدت جريان آب بين دو قسمت شمالی و جنوبی درياچه، پل دچار آسيب هايی شد و در نهايت بر اثر وقوع يک طوفان تخريب گرديد. از آن تاريخ به بعد در شرايط جوی مساعد، شناوری جهت انتقال خودروها که اکثرا بدلايل تفريحی از اين محور عبور می کنند در درياچه مستقر شد. و امروز بعد از 30 سال این میانگذر افتتاح گردید اما نیمه تمام!!! خوب شد که افتتاح گردید، چون با افتتاح آن مسؤلان از بیماری دریاچه، که در مرحله حاد بود و نمی دانستند و یا اینکه می دانستند و به روی خودشان نمی آوردند.- چرا که خوب می دانستند که ثوابشان کباب از آب درآمده است- با خبر شدند.

درياچه اورمیه بعنوان بزرگترين پهنه آبی داخلی ايران و بيستمين درياچه آبی جهان با وسعتی در حدود 51786 کيلومتر مربع از حدود 20 رودخانه دايمی و فصلی و چندين مسيل طبيعی تغذيه می شود. از عمده ترين اين رودخانه ها می توان از جیغاتی،تاتائو، آجی چای،  نازلی چای، زولا و شهر چای نام برد. حدود ۴۰ سال پیش منطقه حفاظت‌شده اعلا‌م گردیده و از سال ۱۳۵۴ نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین تالا‌ب‌های بین‌المللی جهان در سایت رامسر به ثبت رسیده است. این دریاچه همچنین یکی از 9 ذخیره‌گاه بیوسفری ایران است که در یونسکو ثبت گردیده است.

زمانی که هنوز هیچ سدی روی این دریاچه ساخته نشده بود، 5/5 میلیارد متر مکعب آب به درون این دریاچه وارد می‌شد. اما اکنون این رقم به کمتر از 1 میلیارد متر مکعب رسیده و این به معنی وقوع یک فاجعه زیست‌محیطی است. اگر 30 درصد از آب هر سدی که روی دریاچه اورمیه زده‌اند را به داخل این دریاچه بریزند، شاید بتوان از نابودی کامل آن جلوگیری کرد

تقریباً تمامی کارشناسان محیط زیست بر این باورند که اگر اقدامی سریع و جدی انجام نگیرد، دریاچه اورمیه به زودی خشک شده و سرنوشتی مانند دریاچه آرال پیدا خواهد کرد.

دریاچه آرال نیز که یکی از دریاچه‌های مهم جهان به شمار می‌رفت، علیرغم هشدار کارشناسان، در نتیجه طرح‌ها و پروژه‌های نه چندان صحیح مسئولین وقت شوروی، پس از شصت سال برای همیشه نابود شد و یک فاجعه بزرگ انسانی و زیست‌محیطی در حاشیه دریاچه آرال به وقوع پیوست. در سال 1950 خروشچف دبیرکل حزب کمونیست و رهبر وقت شوروی دستور داد مسیر آب رودخانه‌های "آمودریا" و "سیردریا" که همواره به دریاچه آرال می‌ریخت، تغییر داده شود. علت چنین تصمیمی این بود که خروشچف قصد داشت اراضی زیر کشت پنبه را از ۵/۳ میلیون به ۵/۷ میلیون هکتار افزایش دهد. چرا که به نظر او، پنبه یک کالای مهم استراتژیک برای شوروی محسوب می‌شد و در واقع طلای سفید بود.  سر انجام با خشک شدن این دریاچه صنعت شیلا‌ت در منطقه به همراه ۶۰ هزار شغل از بین رفت و همه آرزوهای دولتمردان سابق شوروی با نابودی مزارع پنبه همانجا دفن شد.

با خشک شدن دریاچه آرال بستری از نمک به وسعت ۳۶ هزار کیلومتر مربع بر جای ماند. توفان‌های شن و نمک که حامل غبارهای سمی آفت‌کش‌ها و سموم کشاورزی بودند، انواع بیماری‌های تنفسی و سرطان‌های پوستی و ریوی را برای مردم به ارمغان آورد. بر اساس گزارش یونسکو در این منطقه، سلا‌مت زنان باردار به علت کیفیت بد آب آشامیدنی همچنان رو به وخامت است و نوزادان مرده و ناقص‌الخلقه به دنیا می‌آیند. به طوری که این منطقه هم‌اکنون یکی از بالا‌ترین میزان مرگ و میرهای نوزادان در جهان را داراست.

سرنوشت تلخ دریاچه آرال و نتایج حاصل از آن به خوبی نشان می‌دهد که خشک شدن دریاچه اورمیه می‌تواند فاجعه‌ای به مراتب بزرگ‌تر و تلخ‌تر به بار آورد. چرا که دریاچه اورمیه دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که دریاچه آرال علیرغم اهمیت‌ فوق العاده‌اش فاقد آن بود
منبع
http://tinyurl.com/277nkk8

تحلیل داده های آماری 10 سال گذشته دریاچه اورمیه

با نگاهی به جدول آماری و تحلیلی بالا که طی

 تحقیقاتی که در تابستان سال جاری صورت گرفته است به خوبی می توان به وضعیت وخیم و نگران کننده دریاچه اور میه پی برد. 

بر اساس این داده ها آماری صورت گرفته ارتفاق سطح آب دریاچه اورمیه حدود 5 متر کاهش داشته است. رفتار روند، نزولی است اما شیب آن در چهار سال ابتدایی و دو سال انتهایی بیشتر است و در یک دوره تقریبا چهار ساله ی میانی کمتر. به طور متوسط در این دوره ارتفاع سطح آب حدود چهل سانتی متر در سال کاهش داشته است.

نکته نگران کننده شدت و قوت گرفتن شدید نرخ کاهش سطح آب می باشد. یعنی در آخرین مشاهدات نه تنها همچنان در حال از دست دادن ارتفاع سطح آب دریاچه اورمیه هستیم بلکه این کاهش سرعت نیز گرفته است. یعنی مثلا اگر در گذشته سالی 50 سانتی متر کاهش ارتفاع داشتیم، امسال این عدد 60، سال آینده 75 و ...  اگر چنین پدیده ای به دلیل وجود یک فیدبک مثبت در محیط باشد ممکن است فرآیند محو دریاچه بسیار سریع تر از آنچه پیش بینی می شود رخ بدهد.  

ارتفاع سطح آب دریاچه اورمیه به طور مستمر در حال کاهش است.

در طی این ده سال و بر اساس همین تعداد داده های اندک ارتباط مشخص بصری و آماری بین بارندگی و ارتفاع سطح آب دریاچه اورمیه دیده نمی شود.

در این ده سال و بر اساس همین داده های اندک ارتباط مشخص بصری و آماری بین حجم آب ورودی به دریاچه اورمیه و ارتفاع سطح آب دریاچه دیده نمی شود.

در این ده سال و بر اساس همین داده های اندک ارتباط قوی و مثبتی بین حجم آب ورودی به دریاچه اورمیه و بارندگی وجود دارد. 

منبع تحلیلها: مقالات آقای بهروز حسنی، تغییرات آب و هوایی  

عکس محیط زیستی هفته - تجمع پرندگان در غروب آفتاب

عکس محیط زیستی هفته - تجمع پرندگان در غروب آفتاب

Nature Photo of the Week: Flock of Birds at Sunset

منبع عکس

http://tinyurl.com/25xjegv 

دریاچه اورمیه - علل خشکسالی و کارهای صورت گرفته

درياچه اورميه دومين درياچه آب شور جهان با 4 هزار و 810 كيلومتر مربع مساحت يكي از نادرترين ذخيره گاه هاي زيستي آزربایجان، ايران و جهان و داراي 102 جزيره كوچك و بزرگ است. درياچه اورمیه به همراه جزاير دروني آن از سوي سازمان يونسكو به عنوان ذخيره گاه طبيعي به ثبت جهاني رسيده است.

حوزه آبريز درياچه اورمیه (اورمو گولو) بيش از 50 هزار كيلومتر مربع مساحت دارد و بيش از 30 رودخانه بزرگ و كوچك آب هاي سطحي را به اين درياچه مي ريزند.سطح درياچه اورميه از سطح آب هاي آزاد در زمان پرآبي 1278 متر بالاتر است كه در حال حاضر به دلايل متعددي از جمله ایجاد سدهای متعدد، افزایش کشاورزی، افزایش دما، کاه باران و ... با 7 متر كاهش به 1271 متر رسيده است.  بي آبي سطح وسيعي از ساحل اين درياچه را به مساحت تقريبي 150 هزار هكتار از زير آب خارج و به نمكزار تبديل كرده است.

با كاهش عمق آب درياچه اورمیه تعدادي از جزاير موجود به هم وصل شده اند و عبور و مرور شناور به جزاير براي حفاظت و حمايت از گونه هاي جانوران حفاظت شده به سختي انجام مي گيرد. پلاژها و اماكن توريستي كنار درياچه اورميه تقريبا خالي از مسافر شده و اسكله هاي شناورهاي اين درياچه بويژه در مناطقي چون رشكان – قویون داغی (كبودان) و ائششک (اشك) از كار افتاده اند. با گذر از سواحل درياچه اورميه مي توان به راحتي نمكزارها و كوه هاي نمكي را ديد كه طي چند سال اخير بر وسعت آنها افزوده شد ه است. كاشناسان معتقدند اين كوچك شدن مساحت درياچه اورمیه هشدار مهمي است ، زيرا شوره زار حاصل از اين عقب نشيني تمام اراضي ، مزارع و نواحي مسكوني و آبادي هاي اطراف را تهديد مي كند. با وزش باد نمك موجود در شوره زارهاي پديد آمده به سوي اين اراضي و نواحي مسكوني منتشر شده و همين امر خود موجب خشكسالي مي شود و تأثير مستقيمي بر روي منطقه، سلامت مردم محلی و کشورهای همسایه و افزايش مهاجرت به شهرها خواهد داشت.

از نظر كارشناسان طوفان هاي حامل نمك در اطراف درياچه اورميه زمين هاي كشاورزي را به شدت تهديد مي كند. استنشاق نمك معلق در هوا نيز مي تواند منجر به افزايش فشار خون ساكنان بومي منطقه شده و به عنوان زمينه اي براي ساير بيماريها جای پا باز كند.

كارشناسان خاك معتقدند اساسا كويرها از نظر خاك به دو دسته : كوير نمك و كوير بدون نمك تقسيم  مي شود كه كوير نمكي از نوع بسيار خطرناك به شمار مي رود چون ادامه حيات گونه هاي جانوري را به خطر مي اندازد.

درياچه اورميه زيستگاه يك گونه منحصر به فرد از آرتیميا بنام آرتمیا اورمیانا و دومين زيستگاه بزرگ آرتیميا در جهان است كه تا سال 76 توليد آرتیميا در درياچه اورمیه  بسيار بالا و ارزشي معادل 10 ميليارد دلار داشت كه از سال 1377 با آغاز بحران خشكسالي توليد اين آبزي سخت پوست سال به سال كمتر شد و هم اكنون نسبت به بهترين زمان نزديك به 100 برابر تعداد آرتیميا در درياچه اورميه كاهش يافته است. آرتیميا اورمیانا تنها موجود زنده آب اين درياچه اورمیه به دليل افزايش شوري آب به حد اشباع (بيش از 350 گرم در ليتر) زادآوري خود را تقريبا از دست داده است و تعداد آرتیميا از 30 عدد در ليتر (در شرايط نرمال) به يك عدد در ليتر كاهش يافته است كه ادامه شرايط بحراني درياچه اورمیه مي تواند آرتیميا را همراه با خود درياچه اورمیه از بين ببرد.

طبق اظهارات مسئولان پارك ملي درياچه اورميه با تمام زيبائيهاي خود به يك بحران زيست محيطي تبديل شده است. وجود پرندگاني همچون فلامينگو و پليكان سفيد يكي از ويژگي هاي تنوع زيستي در درياچه اورميه است كه در جزاير 9 گانه پارك ملي درياچه اورميه جوجه آوري دارند. باتوجه به روند خشكسالي در 10 سال اخير وتغييرات اكولوژيك در سطح جزاير 9 گانه كه از طريق خشك شدن اطراف جزاير و بهم پيوستن آنها صورت گرفته تعداد جمعيت تخمگذار اين پرندگان بسيار كاهش يافته و اين امر نشان دهنده تأثير خشكسالي بر پرندگان ساكن پارك ملي درياچه اورميه است.

با توجه به مسائلي كه اشاره شد وضعيت درياچه اورميه بسيار بحراني است و طبق گفته معاونت عمراني استاندار آزربايجان غربي راه كاري ملي مي طلبد. البته تبعات خشكسالي درياچه اورميه بر كسي پوشيده نيست و اين را مي توان از نامه 221 نماينده مجلس به رئيس جمهور دريافت. آنها خواستار احياي درياچه اورميه شده اند ولی فعلاً که فریاد رسی برای این دریاچه مظلوم نیست.

عوامل بحران ساز

كارشناساني كه روي درياچه اورميه و وضعيت آن مطالعه كرده اند معتقدند سهم عوامل انساني از تهديد درياچه اورميه 30 درصد است! و مابقي به عواملي چون خشكسالي ، شرايط جوي ،تبخيرو... باز مي گردد. به اعتقاد كارشناسان حفاظت از محيط زيست ، عوامل انساني از طريق ساخت بي رويه سدها در خشك شدن بخشي از درياچه تأثير داشته اند چرا كه ساخت سدها جريان آبها را كنترل كرده و مانع ورود آن به درياچه اورمیه مي شود. در اكثر رودخانه هاي منتهي به اين درياچه تعداد زيادي سد ساخته شده كه برخي از آنها مورد بهره برداري قرار گرفته و برخي نيز در حال احداث هستند. در حال حاضر 5 سد ساووجبولاق (مهاباد) – شهرچايي اورميه – سد ماكو – حسنلوي سولدوز (نقده) و شهيد كاظمي به ی که ند ی (بوكان) در آزربايجان غربي وجود دارد كه اين تعداد درمجموع يك ميليارد و 700 ميليون متر مكعب از آب هاي جاري استان آزربایجان غربی را مهار كرده است. اين در حالي است كه 11 سد ديگر در حوزه آبريز درياچه اورميه با ظرفيت كلي يك ميليارد و 543 ميليون متر مكعب در دست احداث است  که از این تعداد 7 سد به ظرفیت 235 میلیون متر مکعب تا پايان امسال مورد بهره برداري قرار خواهند گرفت.بنا به اظهارات يكي از مسئولان، تبخير سالانه آب درياچه اورميه 5/5 ميليارد متر مكعب و ورودي آب سالانه به درياچه اورميه 5/1 ميليارد متر مكعب بوده است كه اين وضعيت، درياچه اورميه را در سراشيب اضمحلال و سقوط قرار داده است. كاهش قابل ملاحظه ميزان بارندگي در سال هاي اخير و وابستگي مستقيم بارش با حجم روان آب ورودي به درياچه اورمیه نقش تأثيرگذاري در پائين رفتن سطح آب درياچه داشته است.

افزايش دما و تبخير سطح درياچه اورمیه يكي ديگر از عوامل اقليمي تأثيرگذار در خشك شدن درياچه است. البته افزايش دما و تبخير در حوضه آبخيز درياچه اورميه مي تواند از پديده گرم شدن كره زمين در سال هاي اخير باشد. بنا به گفته كارشناسان به دليل غيرقابل كنترل بودن عوامل اقليمي مي توان با توجه به نقش 30 الي 33 درصدی عوامل انساني چنان برنامه ريزي كرد كه در بهبود و ضعيت آن درياچه تأثيرگذار باشد.

بالا بردن راندمان آبياري و تعمير الگوي كشت و گرايش به سمت گونه هايي با نياز آبي محدود ، تغيير واصلاح مديريت بهره برداري از منابع آبي كه با احداث شبكه هاي آبياري مدرن و تحت فشار مي تواند براي استفاده بهينه از منابع آب حوضه آبخيز درياچه اورميه پاسخگو باشد.

با توجه به موارد مورد اشاره و فاجعه خشك شدن درياچه اورميه ،اين شرايط بحراني مديريت خاصي را مي طلبد. بنا به اظهارات مقامات، اقدامات انجام شده در اين خصوص طي سال هاي اخير به شرح زير است:!

بنا به اظهارات مسئول هماهنگ كننده طرح حفاظت از تالاب هاي ايران طرح حفاظت از تالاب ها ، طرح مشترك بين ايران و صندوق تسهيلات جهاني محيط زيست (CEF) است كه از سال 2006 ميلادي اقدامات اجرایي آن آغاز شده است.

اولين كارگاه برنامه ريزي مديريت درياچه اورميه با همكاري مشاورين بين المللي حفاظت از تالاب هاي ايران 14 و 15 تيرماه سال 1386 با حضور كاشناساني از ادارات كل حفاظت محيط زيست، استانداري ها ،سازمان هاي جهاد كشاورزي و آب منطقه اي گردشگري و ميراث فرهنگي ، شيلات، منابع طبيعي و سازمانهاي مردمي و نهادها و ساير ارگان هاي مربوطه استان هاي آزربايجان شرقي و آزربایجان غربي در شهر اورميه برگزار شد. ويرايش دوم اين برنامه در كارگاه دوم برنامه ريزي مديريت درياچه اورميه 26 و 27 آبان ماه سال 1386 (حدودا سه ماه بعد) در تبريز برگزار شد و مورد بحث و تبادل نظر ذي نفعان و كارشناسان مدعو قرار گرفت و براساس نظرات اين افراد اصلاح گرديد.

در خرداد ماه سال 1387 موافقت نامه حفاظت و مديريت پايدار درياچه اورميه به همراه ساختار و شرح خدمات كميته ملي و شوراي منطقه اي مديريت پايدار درياچه اورمیه و آخرين نسخه از برنامه مديريت درياچه اورميه توسط اين دفتر تهيه و پس از تأئيد سازمان محيط زيست به وزراي ( نيرو، جهاد كشاورزي، كشور) و استانداري هاي آزربايجان غربي ، آزربایجان شرقي و كردستان ارسال شد.

اين موافقت نامه در چهارمين جلسه كميته راهبردي طرح در كميته تخصصي شوراي عالي مطرح و جزئيات متن آن تصويب و با حضور نمايندگان اعضاي اصلي شوراي عالي آب و نمايندگان استانهاي آزربايجان غربي و آزربایجان  شرقي نهايي مي شود. اين سند 24 و 25 مهرماه سال جاري طي مراسمي توسط استانداران  استان هاي آزربايجان غربي، آزربايجان شرقي – كردستان و وزراي نيرو – جهاد كشاورزي و رئيس سازمان محيط زيست كشور امضاء مي شود .

اين تفاهم نامه و سند مديريت يكپارچه درياچه اورميه به دلايل زير به تصويب رسيد:

درياچه اورميه و تالاب هاي اقماري آن در سطح بين المللي و ملي يك زيست بوم بسيار باارزش و با اهميت است كه تأمين كننده ارزش هاي اقتصادي – اجتماعي و فرهنگي و زيست محيطي در سطح حوزه مي باشد و به عنوان تالاب بين المللي در كنوانسيون رامسر به ثبت رسيده ودر سازمان ملل متحد به عنوان ذخيره گاه زيست كره شناخته شده و در سطح كشورنیز به عنوان پارك ملي شناخته شده است. با توجه به كم آبي درياچه اورمیه ممكن است كاركردهایي اين زيست بوم را تهديد نمايد كه در اين صورت احتمال اثرات منفي خواهد داشت.

با بهره گيري از مواد 67 و 17 قانون برنامه توسعه اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي كشور در راستاي استقرار رويكرد مديريت زيست بومي براي درياچه اورميه و مديريت به هم پيوسته منابع آب و خاك و لزوم تقويت همكاري هاي مشترك بين كليه ارگان هاي مرتبط در سطح حوضه آبخيز درياچه اورميه به عنوان يك زيست بوم واحد تفاهم نامه همكاري في مابين سازمان حفاظت محيط زيست و وزارتخانه هاي نيرو – جهادكشاورزي – كشور و استانداري آزربايجان غربي – آزربايجان شرقي و كردستان در 6 ماده و 6 تبصره منعقد گرديد

اين تفاهم نامه كل حوضه آبخيز درياچه اورميه و اراضي واقع در داخل مرز آن به ويژه درياچه اورميه و تالاب هاي اقماري آن را دربر مي گيرد. درياچه اي با آب كافي براي پايدارسازي چشم انداز زيبا و تنوع زيستي غني كه مردم و جوامع محلی از ظرفيت هاي حوضه آبخيز آن بهره برداري خردمندانه مي كنند و آگاهانه در حفاظت پايدار آن كوشا هستند و درياچه بستري براي تقويت تعامل و گسترش همكاري هاي سازنده ميان نهادها در سطوح ملي واستان هاي ذيربط به عنوان چشم انداز مديريت بلندمدت درياچه اورميه در تفاهم نامه قيد شده است. براساس اين تفاهم نامه كميته ملي مديريت پايدار حوضه آبريز درياچه اورميه در سطح ستادي و شوراي منطقه اي مديريت حوضه آبريز درياچه اورميه به طور مشترك بين استان هاي آزربايجان غربي – آزربايجان شرقي – كردستان تشكيل مي گردد. وظيفه اصلي كميته فوق تنظيم ظرفيت هاي توسعه و هماهنگي و تلفيق فعاليت هاي توسعه در سطوح حوضه آبريز با در نظر گرفتن اصول مديريت زيست بومي و در راستاي پايداري درياچه اورمیه و زيست بوم هاي وابسته به آن است. در سطح حوضه اي شوراي منطقه اي مديريت حوضه آبخيز تشكيل مي گردد. اين شورا به طور مشترك بين استان هاي آزربايجان شرقي و آزربايجان غربي شكل مي گيرد. وظيفه شورا اجراي برنامه مديريت جامع درياچه اورميه و ارزيابي و  بازنگري آن را در سال پنجم بر عهده دارد.هر يك از استانها اين تفاهم نامه را در قالب بودجه هاي استاني به سهم خود هزينه هاي عمليات اولويت بندي شده در برنامه جامع درياچه اورميه براساس كارشناسي و پيشنهاد دستگاه اجرايي ذيربط در بودجه ريزي سالانه پيش بيني و به دستگاه مربوطه تخصيص خواهد داد. سازمان ها و وزارتخانه هاي ذيربط مي توانند حسب اولويت هاي پيش بيني شده و مفاد برنامه جامع مديريت درياچه اورميه يا هماهنگي شوراي منطقه اي مديريت حوضه آبخیز درياچه اورميه بودجه هايي از محل منابع محلي تخصيص بدهند. گفتني است دبيرخانه مركزي شوراي منطقه اي مديريت درياچه اورميه در استان آزربايجان غربي مستقر خواهد بود و رياست دوره اول با همين استان مي باشد كه به صورت دوره اي 2 ساله رياست شورا قابل تغيير خواهد بود. اين تفاهم نامه مدت 5 سال اعتبار دارد و پس از آن نيز تا اعلام كتبي هر يك از طرفين به قوت خود باقي است .                                              

اثرات كم آبي و خشكسالي علاوه بر درياچه اورميه در كل استان و در بخش هاي مختلف اثرات سويي گذاشته و خسارت هاي غيرقابل جبراني را به بار آورده است .به دليل كم آبي بخش قابل توجهي از آب هاي سطحي و زيرزميني استان براي آبياري اراضي كشاورزي مصرف مي شود و اين امر موجب كاهش آبها و سفره هاي زيرزميني مي شود.رئيس سازمان جهاد كشاورزي آذربايجان غربي خسارات ناشي از محصولات كشاورزي استان را 41 درصد اعلام كرده مي گويد : پيش بيني مي شود 2 ميليون و 500 هزارتن از محصولات كشاورزي توليدي استان دچار خسارت شود.طبق اظهارات مسئولان، خسارات ناشي ازخشكسالي در بخش زراعت استان 46 درصد ، در بخش باغات 2/44 درصد ، در بخش دام و طيور 3/16 درصد ، در آبزيان 20 درصد و منابع طبيعي و مراتع 6/33 درصد پيش بيني مي شود.بيماري هاي ناشي ازكم آبي در بين دام و طيور نيز جاي خود دارد.طبق اظهارات  مسئولان  شركت آب منطقه اي  در  حال   حاضرميزان ذخيره آب پشت  5 سد به ی که ندی (بوكان) ،ساووجبولاق (مهاباد) ، ماكو ،حسنلوي سولدوز (نقده) و شهرچايي اورميه 991 ميليون متر مكعب است كه نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل كاهش نشان مي دهد و ... .كه البته ستادي تحت عنوان ستاد مديريت كاهش اثرات كم آبي در استان تشكيل شده است تا با برنامه ريزي و ارائه راه کارهاي استفاده بهينه از آب مصرف آب را در بخش كشاورزي به طور عمده مديريت نمايد.

البته در آخر لازم به ذکر می باشد که تمامی این موارد فقط روی کاغذ مانده و قدمی در جهت احیای دریاچه اورمیه برداشته نشده است. و وضعیت دریاچه اورمیه روز به روز وخیم تر و بحرانی تر می شود.