۱۳۹۲/۰۹/۰۷

افزایش سرطان به سبب خشکیدن دریاچه اورمیه

اومود اورمولو
دریاچه اورمیه که بنا به آمار دولت ایران بیش از 80 آب خود را از دست داده اکنون نیز با تعلل و بی اعتنائی دولت ایران به این مسئله زیست محیطی مواجه شده است به طوریکه روزی نیست در مئدیاهای محلی خبر، مقاله و ... در مورد آثار زیانبار خشکاندن دریاچه اورمیه اعمم از شروع طوفانهای نمکی، آلودگی هوای شهر اورمیه، افزایش بیمارهای پوستی و ریوی و ... را نخوانیم.
در جدیدترین سلسله گزارشها مدیر کل محیط زیست آزربایجان غربی نسبت به افزایش انواع سرطان به سبب خشک شدن دریاچه اورمیه در آزربایجان خبر داده است. حسن عباس نژاد در مراسم افتتاحیه‌ای از مخاطرات انسانی و زیست محیطی خشک شدن دریاچه اورمیه خبر داده است.
بنا به گفته های عباس نژاد علاوه بر مخاطرات و صدماتی که بر حیات وحش و گونه های زیستی موجوددر آزربایجان تاثیر مخربی خواهد گذاشت خشک شدن دریاچه اورمیه سبب افزایش انواع بیماریهای سرطانی از جمله سرطانهای ریوی، تنفسی، پوستی و .. به سبب وجود طوفانهای نمکی و افزایش گرد و غبار در منطقه اشاره نموده است.
در دیگر سو ایشان نسبت به تخریب کشاورزی منطقه نیز اشاره نموده و در عین حال از آثار توسعه کشاورزی و تولید محصولاتی که به هیچ وجه صرفه اقتصادی ندارند نیز به عنوان معضلی یاد کرده‌اند. افزایش مشکلات اجتماعی و اقتصادی در کنار مسائل یاد شده از جمله مهمترین آثار خشکاندین دریاچه اورمیه خواهد بود که توسط عباس نژاد نیز بدانها اشاره شده است.
بنا به نظر کارشناسان بی طرف منطقه ای و جهانی دریاچه اورمیه به سبب سدسازی های بی حساب و کتاب دولت ایران در آزربایجان جنوبی و مدیریت غلط منابع آبی خشک شده است. تاکنون کوچکترین قدمی به جز تولید پروپاگاندای دولتی و برگزاری به اصطلاح سمینارها و ... شاهد کوچکترین اقدام عملی برای جلوگیری از خشک شدن دریاچه اورمیه را از سوی دولت ایران شاهد نبوده‌ایم.

۱۳۹۲/۰۹/۰۶

Urmiye Gölünün qurumasını 30 il bundan öncə söylemişdik

Umud Urmulu
Güney Azərbaycan, Urmiye: Batı Azərbaycan çevre örgütü başxanı bugün iranın isna düşərgəs ilə (sitə) bir söyləşisi olmuş, söyləşidə ilginç olaraq başxan Urmiye Gölünün qurumasını 30 il bundan öncə dilə gətirdiklərini savunmuşdur, Ancaq 30 il bundan öncə Urmiye Gölü qurumasını söyləyərək nədən iran devləti yetgililəri bu qonuda önləm almamışlar daha ilginçdir və iran devlətinin Güney Azərbaycan çevre və doğasını açıqca baxşını sərgiləməktədir.
Həsən Abbasnejadın dediklərinə Görə Urmiye Gölü qurumasında iqlim Dəyişikliyi kimi doğa etgənləri dışında insan etgənlərıdə ön plandadadır ancaq o insan etgənləri dedi qonuyu açıqlamamış və daha doğrusu iran devlətının Güney Azərbaycan’da Baraj tikmə siyasətidə insan etgəni olaraq hesablanmış yoxsa yox bilinməməktədir. Bugün Tuğralı (rəsmi) olaraq Urmiye Gölü üzərində 73 Baraj bulunmaqda və tikilən Barajların Urmiye Gölü qurumsına qatqısını görməməzlikdən gəlmək heç doğru olmaz. iqlim Dəyişiklikləri 15-30 ildə yox yüz illər içində bir ekosistemdə etgi yarada bilərlər və iran devlətının Urmiye Gölü qurumasını iqlim Dəyişikliyini sorumlu olaraq göstərməsi daha çox özünü bu işin dışında tutuması üçün qullandıq əski bir yöntəmdir.
Iran devlətinin tuğrali verilərinə görə Urmiye Gölünün 75%  qurumuşdur ancaq əski və yeni devlət bilə gölün yenidən canlandırması haqqında addım atmamaqda israrlıdırlar və ən ilginçi Urmiye Gölünün qurumaq nədəni bugün bilimsəl olaraq bilinməməktədir.

۱۳۹۲/۰۹/۰۳

سرنوشت نامعلوم پرندگان تالاب آب‌گٶل همدان آزربایجان

اومود اورمولو
سیاست های غلط محیط زیستی و عدم مدیریت صحیح منابع آبی توسط دولت ایران سبب خشک شدن سریع دریاچه ها و تالاب های متعددی گشته، دریاچه اورمیه که اکنون بنا به آمارهای غیرموثق دولتی 80% تماما خشک گردیده یکی از نمونه های این مدیریت غلط و نگرش نادرست به محیط زیست می باشد. در کنار دریاچه اورمیه تالاب آب‌گٶل همدان آزربایجان نیز با بحران شدید کم‌آبی و خشکی مواجه گردیده به طوریکه بنا به مصاحبه مدیر کل محیط زیست استان همدان آزربایجان پرنده‌گان مهاجری که همه ساله میهمان تالاب آب‌گٶل همدان بودند اکنون به علت خشکی تالاب با مشکلات عدیده ای مواجه گردیده اند.
تالاب آب‌گٶل همدان آزربایجان همه ساله میزبان پرنده‌گانی همچون قاش‌قالداق(چنگر)، چۇمۇر‌چۇن (خوتکا)، یاشیل‌باش(سرسبز)، اه‌ن‌دیمدیک( نوک پهن)، باتاغان (کشیم)، آبچیک، بالیق‌چیلیق‌لار(حواصیل)، سیغیر‌بالیقچی (گاو چرانک)، قۇم‌جۆللۆتۆ (تلیله) و یاغیشۆقۇشۇ(سلیم)، دۇرنا، قیزیل‌قۇش و .. می باشد ولی به علت خشکی تالاب آب‌گٶل طی سالهای اخیر مهاجرت پرنده‌گان به شدت کاهش یافته است.    
تالاب آب‌گٶل بزرگترين تالاب فصلی استان همدان آزربایجان است كه در 30 کيلومتری شهرستان ملاير و در مرز استان های همدان ومرکزی واقع شده است . اين تالاب در حوزه آبريز رودخانه قره‌چای واقع شده، 5 کيلومتر طول، 5/3 کيلومتر عرض و 5/0 متر عمق متوسط دارد. عميق ترين نقطه تالاب در فصل پرآبی 80 سانتی‌متر است. پوشش گياهی دل انگيز و همجواری آن با کوه کت که بيش از 2000 متر ارتفاع دارد، منظره زيبايی را به ويژه در اواخر زمستان و اوايل بهار ايجاد مي کند. اين زمان، فصل مهاجرت پرندگان است که از نقاط دور دست وبسيار سرد روسيه و قفقاز و کشورهای اسکانديناوی به آنجا پرواز می کردنند.

۱۳۹۲/۰۸/۱۲

Urmiye hava kirliliğinde dünyanın beşinci sırasında

Umud Urmulu
Güney Azərbaycan, Urmiye: Dünyaca ünlü Time dərgisi dünyanın ən kirli havasına sahib olan şəhərləri neçə gün öncə sıraladı, Time Dərgisinin qaynağı Birləşmiş millətlərə bağlı olan dünya sağlıq örgütünün Kanser və Hava Kirliliği haqqınd yayımladığı yazanaqdır.
sıralanan Dünyanın 10 kirli şəhərində İran’dan 4 şəhər yer almaqdadır. ilginç olaraq Tehran, Şiraz, Ərak kimi fars şəhərləri bu sıralamada yer almamışlar ancaq Ərəblərın yoğun olaraq yaşadığı Əhvaz və Türklərın yoğun olaraq yaşadığı Urmiye kimi şəhərlər ilk 5 də yer almışlar.
Ərəblərın yoğun olaraq yaşadığı Əhvaz şəhəri dünyanın ən kirli havasına sahib olan şəhər olaraq adlandırıldı ancaq Güney Azərbaycan şəhəri olan Urmiye və Türklərın yoğun olaraq yaşadığı bu şəhər(90% Türk) dünyanın ilk beşində yer alması Urmiye Gölünün qurumsı və əsən duz fırtınalarının etgisindən dolayı olduğu söylənilməktədir. Aylar və Günlərdir Güney Azərbaycanın Təbriz, Urmiye, Marağa, Bınab, Məlikan vs kimi şəhərlərində Urmiye Gölü duz fırtınaları əsməkdə ancaq iran devlətının tuğralı (rəsmı) medyası bu olayları həmişə ki kimin gizlətməkdədir. 
İran devlətinin güvənilməz və bilim dışı qaynaqların görə Urmiye Gölünün 80% daha çoxunun quruduğunu söyləməkdədirlər, eləcə eyni qaynaqlar son 15 il içində göl bu duruma gəldiğini söyləyirlər. Ilginç olaraq İran devləti bu 15 il içində Baraj tikmələrı durdurmayaraq və bölgdə Urmiye Gölünün durumunu görməməzlikdən gələrək bölgə çevresinə büyük zərbə vurmuşdur. Tuğralı bilgilərə görə Urmiye Gölü çevresində 50 kənd əsən duz fırtınalarından dolayı boşaltılmışdır və əkinçilik və ekonomi bölgədə ağır zərbə almışdır.
Bölgəsəl və kürəsək tərəfsiz su və doğa uzamaları Urmiye Gölünün qurumasınd aən önəmli etgən İran devlətini Güney Azərbaycan’da Baraj tikmə siyasətlərini işrət etməkdədirlər. Urmiye Gölü üzərinə 73 Baraj var olmaqdadır.