هر از چندگاهی که بارندگی هائی در آزربایجان غربی اتفاق می افتد مدیای دولتی خبر از افزایش چندین ده سانتی ارتفاع آب دریاچه اورمیه را بارها بازنشر می کند دریغ از کنکاش علمی مسئله و نظر گیری کارشناسان بی طرف محیط زیست که آیا مسئله دریاچه اورمیه در صورت بارش 24 ساعته باران به مدت 6 ماه نیز قابل رفع می باشد یا نه؟ یا دریاچه اورمیه با کاهش 20 میلیارد مترمکعبی آب تا چه میزان می تواند آب مورد نیازش را از آب باران تامین کند؟ مسئله بارش باران نیست چون بنا به آمار دولت ایران طی چند سال گذشته حوزه دریاچه اورمیه سالهای ترآبی را پشت سر گذاشته است. مهمترین عامل خشکانیدن دریاچه اورمیه کمبود باران نیست بلکه بنا به عقیده بسیاری از کارشناسان میحط زیست سدسازی های بی رویه دولت ایران در حوزه دریاچه اورمیه می باشد که سبب خشک شدن رگ های دریاچه اورمیه گردیده است. در کنار سدسازی های صورت گرفته افزایش سطح زیر کشت، سیستم آبیاری قدیمی، تغییرات اقلیمی ناشی از سدسازی و .. از دیگر عللی هست که کارشناسان بی طرف منطقه ای و جهانی در مورد خشک شدن دریاچه اورمیه ابراز می کنند.
خانم سکینه اسمی گزارشی از وضعیت دریاچه اورمیه را در خبرگزاری دولتی مهر منتشر کرده که در خلاصه ای از مهمترین بخش های این گزارش را می توانید مطالعه کنید:
در ماه های اخیر با افزایش میزان بارندگی ها، امیدهای زیادی برای مردم و مسئولان در زمینه بهبود شرایط بحرانی دریاچه اورمیه ایجاد شد ولی کارشناسان با اعلام اینکه این بارندگی ها تاثیری در وضعیت دریاچه ندارد آب پاکی را روی دست همه ریختند تا نگرانی ها همچنان به قوت خود باقی بمانند.
کارشناسان حوزه آب استان آزربایجان غربی نسبت به بالا بودن مصرف آب در حوضه آبریز دریاچه اورمیه نیز هشدار داده و اعلام کردند اگر برای این امر چاره اندیشی نشود با بی تاثیر بودن میزان بارندگی ها باید منتظر فاجعه خشک شدن بیشتر دریاچه اورمیه نیز باشیم.
این کارشناسان مصرف بالای آب در حوضه آبریز دریاچه اورمیه، پایین بودن راندمان آب در بخش کشاورزی به همراه عدم مدیریت صنایع آب بر در دریاچه را از مهمترین دلایل شرایط به وجود آمده برای این زیست بوم عنوان می کنند، این در حالی است که دلایل مذکور از سوی کارشناسان بخش کشاورزی به شدت تکذیب می شود.
از بیش از 16 سال پیش تاکنون دریاچه اورمیه آهنگ خشک شدن را طی می کند که یک دهه این 16 سال به توجهی مسئولان گذشت تا اینکه در سالهای اخیر همایش های بین المللی، ملی و استانی برگزار شد حتی شورای منطقه ای مدیریت حوضه آبخیز دریاچه اورمیه نیز تشکیل و طرح های مختلفی در این سالها تدوین شد ولی با گذشت این همه سال هنوز مسئولان و کارشناسان اندر خم یک کوچه اند چرا که آمارها، طرح ها و نظرات کارشناسی تفاوت های فاحشی با یکدیگر دارند.
برخی کارشناسان پایین بودن راندمان آب در بخش کشاورزی و مصرف بالای این بخش و کارشناسان حوزه کشاورزی سدها را از عوامل خشک شدن دریاچه اورمیه عنوان می کنند. این در حالی است که هنوز با گذشت این همه مدت و برگزاری سمینارها و همایش ها هنوز مسئولان به نظر واحد و راهکارهای عملی تر برای حل هرچه سریعتر این بحران نرسیده اند.
مصرف آب بخش کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه بسیار بالاست
مدیر دفتر مطالعات پایه منابع اب شرکت آب منطقه ای آزربایجان غربی معتقد است میزان مصرف آب بخش کشاورزی در حوضه دریاچه اورمیه بالا و راندمان این بخش بسیار پایین است در این راستا منابع آبی این حوضه در بخش های مختلف به ویژه کشاورزی باید مدیریت شود.
براساس مطالعات و تصاویر ماهواره ای به دست آمده در حوضه دریاچه اورمیه (استان آزربایجان غربی) اراضی کشاورزی از 200 هزار هکتار به 380 هزار هکتار رسیده است یعنی تنها 100 هزار هکتار اراضی آبی کشاورزی استان در سالهای اخیر افزایش داشته است. با وجود افزایش 100 هزار هکتاری متاسفانه میزان مصرف آب در این بخش افزایش زیادی پیدا کرده است که نشان دهنده عدم فرهنگ سازی و آموزش ویژه کشاورزان برای مصرف بهینه آب است با وجود ارائه طرح های معتدد تاکنون هیچ طرحی در این زمینه و ارتقای سطح فرهنگ کشاورزان رائه نشده است.
دوستی رضایی در ادامه خواستار مدیریت صنایع آب بر به ویژه در بخش کشاورزی حوضه دریاچه اورمیه شد و گفت: ایجاد کارخانه قند در حوضه دریاچه اورمیه کشت چغندر قند در منطقه را می طلبد و به این وسیله کشت چغندر قند تحمیل می شود.
دریاچه اورمیه را به عنوان مصرف کننده آب حساب کنیم
دوستی رضایی با بیان اینکه در بازه های زمانی سال 76 تاکنون که دریاچه روند خشک شدن را گرفته است 40 میلیارد مترمکعب آب به دریاچه منتقل شده است، افزود: روند خشک شدن دریاچه اورمیه در شرایطی است که متاسفانه تبخیر آب به دلیل وسعت 550 هزار هکتاری و عمق 6 متر آب بالاست در حالی که در سالهای اخیر 40 میلیارد مترمکعب آب به آن منتقل شده در صورتی که باید 66.5 میلیارد مترمکعب وارد می شد یعنی ما نتوانستیم در این سالها 26 میلیارد مترمکعب کسری آب دریاچه اورمیه را جبران کنیم.
وی با تاکید بر اینکه دریاچه ارومیه نیز همانند بخش کشاورزی که در مجموع 600 هزار هکتار وسعت دارد به عنوان یک مصرف کننده تلقی شود گفت: باید با مدیریت منابع آب در بخش های مختلف به ویژه بخش کشاورزی نیاز آن را تامین کنیم.
کارشناسان بخش کشاورزی با رد اظهارات کارشناسان آب در زمینه تاثیر کشاورزی بر وضعیت بحرانی دریاچه اورمیه خواستار ارائه طرح های عملی برای نجات دریاچه ارومیه هستند.
پارک ملی دریاچه اورمیه یکی از ۵۹ ذخیره گاه طبیعی محیط زیست جهان است که به دلیل طبیعت مناسب برای زیست دائمی و موقت انواع پرندگان کمیاب و نادر جهان و زیبایی های طبیعی سواحل و جزایر آن از سوی یونسکو به عنوان یک ذخیره گاه بیوسفری در جهان شناخته شده است.
از سال آبی 75 – 74 تاکنون رقوم ارتفاعی سطح تراز آب دریاچه اورمیه سیر نزولی پیدا کرده و در طول سالهای اخیر آب به بحرانی ترین وضعیت خود رسیده که این امر حیات تنها موجود آن را نیز با خطر جدی مواجه کرده، به همین دلیل نیاز به یک عزم ملی و منطقه‌ای برای نجات این اکوسیستم با ارزش و بحران زده است.
منبع گزارش:
http://tinyurl.com/nvvlz4x
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر