گزارش ،كیمیا عبدالله پور: دست های مهربان اهالی اطراف دریاچه اورمیه بر سر گوزن های زرد تشنه سایه انداخته ؛ گوزن های جزیره' اشك ' كه اگر به آنها آب نرسد در آینده ای نه چندان دور فقط خاطره ای از آنها باقی می ماند.
350 راس گوزن در جزایر دریاچه اورمیه چندی است كه به دلیل خشكسالی و تغییرات آب و هوایی در معرض خطر تلف شدن قرار دارند و برای نجات جان خود در حال خروج از جزیره زیستگاه خود هستند و این روستاییان مناطق جنوبی دریاچه اورمیه هستند كه با دادن آب و علوفه دستی مرگ و نیستی را از آنان دور كرده اند.
' اصغر محمدی فاضل ' معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در این باره می گوید: در سال های 60 تا 68 تعداد 58 راس و از سال 85 تاكنون 32 راس گوزن زرد از جزیره اشك به مناطق طبیعی دیگر منتقل شدند . دراین انتقال ها تعدادی از گوزن ها به جزیره كبودان واقع در دریاچه اورمیه نیز منتقل شدند.
جثه گوزن زرد از مرال كوچك تر است. نرها شاخ های بلند و نسبتا پهنی دارند. رشد شاخ‌ها از یك سالگی به بعد شروع می شود، ولی شاخك‌ها از دو سالگی ظاهر می شود.در اواخر فصل زمستان شاخ‌ها می‌افتند و شاخ‌های جدید بلافاصله شروع به رشد می‌كنند و در تابستان تكمیل می‌شوند.
موها در فصل تابستان كوتاه است. رنگ پشت و پهلوها در این فصل زرد متمایل به قرمز و زیر بدن و كفل‌ها و دم سفید است. در قسمت پشت و پهلوها خال‌های سفید مشخصی دارد. در زمستان موها بلندتر و به رنگ خاكستری با خال‌های نامشخص است.
حیات این گونه های زیبا و در خطر انقراض با خشك شدن دریاچه اورمیه با بحرانی جدی روبروست. وضعیت فعلی دریاچه موجب شده تا برخی گوزن ها در جستجوی آب از جزیره اشك خارج شوند و به سمت روستاهای مجاور دریاچه عزیمت كنند كه خوشبختانه با ملاطفت و مهربانی اهالی روبرو شدند. روستاییان با آبرسانی و دادن علوفه دهها راس گوزن زرد محیط زیست استان آزربایجان غربی را مطلع كردند و سازمان حفاظت محیط زیست نیز گروهی از كارشناسان را به این منطقه اعزام كرد.
بر اساس اطلاعات و گزارشی كه از دو استان آزربایجان غربی و آزربایجان شرقی رسیده حدود 30 راس گوزن از جزیره اشك خارج شدند كه توسط گروه های زنده گیری محیط زیست زنده گیری و به منطقه ' رشكان ' به عنوان قرنطینه منتقل شدند.
اولین گروه گوزن زرد بین سال های 56 تا 62 در قالب 23 راس از زیستگاه طبیعی خود یعنی استان خوزستان به جزیره اشك در دریاچه اورمیه منتقل شدند كه این تعداد در مدت 35 سال گذشته به 350 راس افزایش یافت . معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست فاضل می گوید: مطالعاتی كه توسط سازمان محیط زیست در سال های گذشته و امسال انجام شده نشان می دهد جزیره 'اشك 'از لحاظ بوم شناختی توانایی نگهداری این تعداد گوزن را ندارد . توان این جزیره حدود 250 راس گوزن پیش بینی شده لذا اقدامات لازم برای زنده گیری و انتقال آنها به زیستگاههای طبیعی و مراكز تكثیر و پرورش انجام شده است.
در حال حاضر شرایط خشكسالی و پایین آمدن سطح آب دریاچه اورمیه باعث خروج گوزن ها از جزیره شده كه مستلزم تجهیز گروه های زنده گیری و انتقال آنها است كه خوشبختانه اقدامات خوبی در این باره صورت گرفته است.
فاضل می افزاید: سازمان محیط زیست با همكاری ستاد بحران دو استان آزربایجان غربی و آزربایجان شرقی و جلب مشاركت تشكل های مردمی در فرایندی اقدام به صدور دستورالعملی در 14 بند كرد تا در قالب آن اقدامات لازم برای نجات این گوزن ها صورت گیرد.
وی درباره تلفات ناشی از خروج گوزن ها از زیستگاههای خود گفت: تاكنون تلفاتی گزارش نشده اما با توجه به شرایط دریاچه اورمیه و فاصله زیاد جزیره اشك با روستاهای جنوبی دریاچه ، پیش بینی می كنیم ممكن است برخی از این گونه ها بر اثر تشنگی یا گرفتار شدن در مانداب و باتلاقی بودن برخی مناطق خشك شده گرفتار و تلف شوند.
فاضل ادامه داد: در حال حاضر گروه های زنده گیری در بخش شرقی ، غربی و جنوبی دریاچه اورمیه مستقر هستند و اقدامات لازم برای مراقت های دامپزشكی صورت گرفته است و آبرسانی تشدید شده است.
مساله آبرسانی اولین مشكلی بود كه جزایر دریاچه اورمیه با آن مواجه شدند كه در این راستا محیط زیست با استفاده از قایق اقدام به آبرسانی به جزایركرد اما امسال به دلیل افت شدید آب و پایین آمدن سطح آب دریاچه امكان آبرسانی با قایق غیر ممكن شد لذا با استفاده از بالگرد و هاوركرافت آبرسانی صورت گرفت اما به دلیل بالا بودن هزینه اجاره این تجهیزات این روش هم متوقف شد. این روند موجب شد گوزن ها برای نجات از تشنگی به روستاهای اطراف دریاچه اورمیه پناه بیاورند كه خوشبختانه اهالی برخورد خوبی با این حیوانات داشتند.
به گفته فاضل مساله دیگری كه خشكسالی برای حیات وحش جزایر دریاچه اورمیه ایجاد كرد خروج این گونه ها از زیستگاه طبیعی آنهاست . اغلب جزایر به دلیل محاصره شدن در آب مانع خروج گونه های جانوری می شدند اما شرایط كنونی دریاچه و خشك شدن آب اطراف جزایر باعث شد تا گوزن ها بتوانند خود را به حاشیه دریاچه برسانند.
فاضل اضافه می كند : محیط بانان اداره كل محیط زیست استان آزربایجان غربی به محض دریافت گزارشی مبنی بر حضور گوزن ها در روستاهای اطراف دریاچه در قالب گروه های گشت اقدام به جستجو در منطقه كردند و با استفاده از تجهیزات و سلاح های بیهوشی موفق به زنده گیری این حیوانات شدند.
فاضل می گوید:سازمان محیط زیست از مشاركت مردم ، تشكل های دوستدار محیط زیست و اهالی حاشیه دریاچه اورمیه كه نسبت به پناه دادن و آبدهی دستی این گونه ها اقدام كرده اند تشكر و قدردانی می كند و این سپاس حداقل اقدامی است كه می توان در برابر روستاییان گمنام اما پرتلاش و مهربان مناطق جنوبی دریاچه اورمیه انجام داد .
مردم ترک سالهاست که در کنار دریاچه اورمیه زیسته و درد این نگین آزربایجان را می دانند، ولی مسئله عدم درک خشک شدن دریاچه اورمیه توسط مسئولین دولت ایران هست که تاکنون کوچکترین قدیمی در راه احیای دریاچه اورمیه را برنداشته اند. ساخت صدها سد بدون در نظر گرفتن حق آب دریاچه اورمیه، مدیریت غلط منابع آب، افزایش سطح زمین کشت به دوبرابر و ... از مهمترین دلایل خشک شدن دریاچه اورمیه می باشد. کارشناسان محیط زیستی تنها راه نجات دریاچه اورمیه را گشودن آب سدها معرفی می کنند، گرچه که دولت ایران تاکنون از تحقق این امر سرباززده است و روزی نیست که طرح های خیالی برای نجات دریاچه اورمیه مطرح نسازد.
منبع گزارش:
http://tinyurl.com/c36a4vn
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر