دریاچه اورمیه را چه کسی خشکانید؟ خشک سالی یا ترسالی؟
بی شک موضوع دریاچه اورمیه و علل و عوامل خشکانیدن آن جزء مواردی می باشد که همه روزه در سایتهای اینترنتی، روزنامه ها، تلویزیون و ... نکاتی در مورد علل عوامل انسانی و غیر انسانی دخیل در خشکانیدن این منطقه اکولوژیکی مورد بحث قرار می گیرد. ولی تاکنون مردم عادی و حتی متخصصین محیط زیست به یک سخن و نتیجه مشترک در مورد علل خشکانیده شدن دریاچه اورمیه نرسیده اند و هر از چندگاهی مدیای دولتی و یا غیردولتی مسئله ای را دلیل اصلی خشکانیدن دریاچه اورمیه معرفی کرده و سعی در انداختن توپ بر زمین دیگری دارد.
سوال اینجاست که وضعیت وخیم دریاچه اورمیه 10 سالی می باشد که زنگ خطر را برای دریاچه اورمیه بصدا درآورده چرا مسئولین دولتی و سازمانهای ذیربط یک تحقیق علمی در مورد علل خشکانیدن دریاچه اورمیه عرضه نکرده اند؟
علت نوشته فوق کامئنتی می باشد که در صفحه فیسبوک آقای غیاث آبادی در مورد دریاچه اورمیه منتشر شده است. ایشان چند صباحی می باشد که بین پان ترکیسم نقش بسته در ذهن خود و علت مرگ دریاچه اورمیه پل ارتباطی را ساخته و مطالبی در این مورد منتشر کرده اند. ایشان در صفحه شخصی خود چنین نوشته اند:
لطفاً به این گزارش سازمان آب نیز توجه فرمایید که شاخص بارندگی از 124 در 40 سال گذشته به 52 رسیده است. معضل اصلی فقط کمبود باران است و راه‌حل آن نیز شعارهای قومیتی نیست. به همراه این مطالب لینکی (1) نیز گذاشته اند.
با تحقیق و جستجوئی که بنده در منابع دولتی و غیر دولتی ذیربط در این مورد داشته ایم به مواردی رسیده ام که آنها را در زیر گردآوری می کنم:
بر اساس اطلاعات دولتی که سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی مرکز تحقیقات کم آبی و خشکسالی در کشاورزی و منابع طبیعی پایگاه ملی مدیریت خشکسالی کشاورزی در مورد نوسانات خشکسالی کشور بر مبنای بارش مهر تا پایان خرداد ماه 1390 منتشر ساخته است(2) آمارهای خشکسالی، بارش باران و تر سالی تمامی نقاط ایران پرداخته شده است. در اسکرین شاتی که بنده از این مقاله استخراج کرده و در مقاله نیز منتشر ساخته ام مشاهده می فرمائید نشان دهنده گستره خشکسالی مهر تا پایان خرداد ماه سال 90 بر اساس شاخص SPI می باشد. همانطور که ملاحظه می فرمائید منطقه دریاچه اورمیه در سال 1390 در ترسالی شدید(رنگ آبی پررنگ) گزارش شده است.
از آنجا که در پاییز سال گذشته میزان بارندگی در سطح کشور به میزان قابل توجهی پایین تر از میانگین بلندمدت بوده است به نظر می رسد بخش عمده ای از این ترسالی ناشی از بارندگی شش ماه گذشته باشد. بر اساس داده های سازمان هواشناسی بارندگی پاییز 89 نسبت به سال قبل در ایستگاه اورمیه حدود 50% و در ایستگاه تبریز حدود 60 % افزایش داشته است که ادعای فوق را تایید می کند. به عبارت دیگر در شش ماه گذشته بارندگی قابل توجهی در حوزه ی آبخیز دریاچه رخ داده است.
بر اساس نموداری که می توانید آن را در صفحه ی دوم گزارش فوق مشاهده کنید، درصد بارندگی مهر تا خرداد 1390 برای دو استان آزربایجان شرقی و آزربایجان غربی نسبت به میانگین بلندمدت به ترتیب حدود 90 و 100 درصد است گرچه بر اساس نمودار صفحه ی سوم نسبت به سال گذشته کاهش داشته است. این بدان معنا است که در دو سال گذشته میزان بارندگی در حوضه ی آبخیز دریاچه اورمیه بیشتر از میانگین بلندمدت بوده است.
آخرین مشاهدات مرتبط با تراز سطح آب دریاچه ی اورمیه کاهشی بیش از یک متر (تا دو متر) را پایان بهار 1390 نشان می دهد (3). مساحت دریاچه اورمیه نیز کاهش داشته است(4).
بر اساس گزارش فائو(5) از پیش بینی شرایط بارندگی در سال های پیش رو، دریاچه ی اورمیه در منطقه ای قرار دارد که پیش بینی می شود تحت تاثیر تغییرات اقلیمی قرار بگیرد و از نظر میزان بارش افت کند.
به بیان ساده در طی دو سال گذشته در حوضه آبخیز دریاچه اورمیه بارندگی قابل قبولی داشته ایم و در عین حال به صورت متوسط روند کاهشی تراز سطح آب و مساحت دریاچه اورمیه حفظ شده است. این در حالی است که بر اساس گزارش فائو پیش بینی می شود منطقه ای که دریاچه اورمیه در آن قرار داد از نظر بارندگی در آینده نامطلوب باشد.
تنها کاهش باران به تنهائی نمی تواند عامل اصلی خشکانیده شدن دریاچه اورمیه، گرچه که آمارها از وجود بارش باران متوسط در 2 سال گذشته دارند. طی چند سال گذشته بدون در نظر گرفتن حق آبه دریاچه اورمیه در حوضه آبخیز دریاچه اورمیه بیش از 80 سد ساخته شده است. سطح زیر کشت زمینهای کشاورزی طی چند سال گذشته 2 برابر شده اند. جمعیت منطقه چند برابر افزایش یافته است. و بسیاری از عوامل دیگر به ترتیب از مهمترین عوامل خشکانیده شدن دریاچه اورمیه می باشد.
در نوشته فوق از بعضی موارد منتشر شده در سایت تغیرات اقلیمی (6) استفاده کرده ام.
اومود اورمولو
1- http://www.mediafire.com/?ipeiit7si16i26a
2- http://ncadm.ir/images/NCADM/PDF/khordad90.pdf
3- http://www.climatechange.ir/images/lakeusd.gif
4- http://www.climatechange.ir/images/urmia-june2011-2010.png
5- http://www.fao.org/docrep/014/i2096e/i2096e.pdf
6- http://www.climatechange.ir
بی شک موضوع دریاچه اورمیه و علل و عوامل خشکانیدن آن جزء مواردی می باشد که همه روزه در سایتهای اینترنتی، روزنامه ها، تلویزیون و ... نکاتی در مورد علل عوامل انسانی و غیر انسانی دخیل در خشکانیدن این منطقه اکولوژیکی مورد بحث قرار می گیرد. ولی تاکنون مردم عادی و حتی متخصصین محیط زیست به یک سخن و نتیجه مشترک در مورد علل خشکانیده شدن دریاچه اورمیه نرسیده اند و هر از چندگاهی مدیای دولتی و یا غیردولتی مسئله ای را دلیل اصلی خشکانیدن دریاچه اورمیه معرفی کرده و سعی در انداختن توپ بر زمین دیگری دارد.
سوال اینجاست که وضعیت وخیم دریاچه اورمیه 10 سالی می باشد که زنگ خطر را برای دریاچه اورمیه بصدا درآورده چرا مسئولین دولتی و سازمانهای ذیربط یک تحقیق علمی در مورد علل خشکانیدن دریاچه اورمیه عرضه نکرده اند؟
علت نوشته فوق کامئنتی می باشد که در صفحه فیسبوک آقای غیاث آبادی در مورد دریاچه اورمیه منتشر شده است. ایشان چند صباحی می باشد که بین پان ترکیسم نقش بسته در ذهن خود و علت مرگ دریاچه اورمیه پل ارتباطی را ساخته و مطالبی در این مورد منتشر کرده اند. ایشان در صفحه شخصی خود چنین نوشته اند:
لطفاً به این گزارش سازمان آب نیز توجه فرمایید که شاخص بارندگی از 124 در 40 سال گذشته به 52 رسیده است. معضل اصلی فقط کمبود باران است و راه‌حل آن نیز شعارهای قومیتی نیست. به همراه این مطالب لینکی (1) نیز گذاشته اند.
با تحقیق و جستجوئی که بنده در منابع دولتی و غیر دولتی ذیربط در این مورد داشته ایم به مواردی رسیده ام که آنها را در زیر گردآوری می کنم:
بر اساس اطلاعات دولتی که سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی مرکز تحقیقات کم آبی و خشکسالی در کشاورزی و منابع طبیعی پایگاه ملی مدیریت خشکسالی کشاورزی در مورد نوسانات خشکسالی کشور بر مبنای بارش مهر تا پایان خرداد ماه 1390 منتشر ساخته است(2) آمارهای خشکسالی، بارش باران و تر سالی تمامی نقاط ایران پرداخته شده است. در اسکرین شاتی که بنده از این مقاله استخراج کرده و در مقاله نیز منتشر ساخته ام مشاهده می فرمائید نشان دهنده گستره خشکسالی مهر تا پایان خرداد ماه سال 90 بر اساس شاخص SPI می باشد. همانطور که ملاحظه می فرمائید منطقه دریاچه اورمیه در سال 1390 در ترسالی شدید(رنگ آبی پررنگ) گزارش شده است.
از آنجا که در پاییز سال گذشته میزان بارندگی در سطح کشور به میزان قابل توجهی پایین تر از میانگین بلندمدت بوده است به نظر می رسد بخش عمده ای از این ترسالی ناشی از بارندگی شش ماه گذشته باشد. بر اساس داده های سازمان هواشناسی بارندگی پاییز 89 نسبت به سال قبل در ایستگاه اورمیه حدود 50% و در ایستگاه تبریز حدود 60 % افزایش داشته است که ادعای فوق را تایید می کند. به عبارت دیگر در شش ماه گذشته بارندگی قابل توجهی در حوزه ی آبخیز دریاچه رخ داده است.
بر اساس نموداری که می توانید آن را در صفحه ی دوم گزارش فوق مشاهده کنید، درصد بارندگی مهر تا خرداد 1390 برای دو استان آزربایجان شرقی و آزربایجان غربی نسبت به میانگین بلندمدت به ترتیب حدود 90 و 100 درصد است گرچه بر اساس نمودار صفحه ی سوم نسبت به سال گذشته کاهش داشته است. این بدان معنا است که در دو سال گذشته میزان بارندگی در حوضه ی آبخیز دریاچه اورمیه بیشتر از میانگین بلندمدت بوده است.
آخرین مشاهدات مرتبط با تراز سطح آب دریاچه ی اورمیه کاهشی بیش از یک متر (تا دو متر) را پایان بهار 1390 نشان می دهد (3). مساحت دریاچه اورمیه نیز کاهش داشته است(4).
بر اساس گزارش فائو(5) از پیش بینی شرایط بارندگی در سال های پیش رو، دریاچه ی اورمیه در منطقه ای قرار دارد که پیش بینی می شود تحت تاثیر تغییرات اقلیمی قرار بگیرد و از نظر میزان بارش افت کند.
به بیان ساده در طی دو سال گذشته در حوضه آبخیز دریاچه اورمیه بارندگی قابل قبولی داشته ایم و در عین حال به صورت متوسط روند کاهشی تراز سطح آب و مساحت دریاچه اورمیه حفظ شده است. این در حالی است که بر اساس گزارش فائو پیش بینی می شود منطقه ای که دریاچه اورمیه در آن قرار داد از نظر بارندگی در آینده نامطلوب باشد.
تنها کاهش باران به تنهائی نمی تواند عامل اصلی خشکانیده شدن دریاچه اورمیه، گرچه که آمارها از وجود بارش باران متوسط در 2 سال گذشته دارند. طی چند سال گذشته بدون در نظر گرفتن حق آبه دریاچه اورمیه در حوضه آبخیز دریاچه اورمیه بیش از 80 سد ساخته شده است. سطح زیر کشت زمینهای کشاورزی طی چند سال گذشته 2 برابر شده اند. جمعیت منطقه چند برابر افزایش یافته است. و بسیاری از عوامل دیگر به ترتیب از مهمترین عوامل خشکانیده شدن دریاچه اورمیه می باشد.
در نوشته فوق از بعضی موارد منتشر شده در سایت تغیرات اقلیمی (6) استفاده کرده ام.
اومود اورمولو
1- http://www.mediafire.com/?ipeiit7si16i26a
2- http://ncadm.ir/images/NCADM/PDF/khordad90.pdf
3- http://www.climatechange.ir/images/lakeusd.gif
4- http://www.climatechange.ir/images/urmia-june2011-2010.png
5- http://www.fao.org/docrep/014/i2096e/i2096e.pdf
6- http://www.climatechange.ir
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر